چکیده:
ابن ادریس حلی ( 543 - 598 ه . ق . ) ، فقیه بزرگ شیعی ، بدان جهت که با نگارش « کتاب السرائرالحاوی
لتحریرالفتاوی » سد حدود یک قرن رکود اجتهاد را ، با جسارت علمی خویش شکست و دیگربار باب اجتهاد را
گشود جایگاهی بس والا در فقه شیعه دارد . کتاب ارزشمند او یک دوره فقه را بگونهای استدلالی مورد بررسی
قرار میدهد و دارای اختصاصاتی است که نویسنده کوشیده است فهرستوار بدانها بپردازد . عمل نکردن به
اخبار آحاد ، بسیار به آیات قرآن نظرداشتن ، بر اجماع تکیه کردن ، بسیار به آرای شیخ طوسی پرداختن ، نظرات
دیگر فقها را به همراه نقد و بررسی بیان کردن ، اجتناب تام از تقلید ، پرداختن به نظرات اهل سنت و بررسی
برخی از مسائل فقهی بگونه تطبیقی از عمدهترین این اختصاصات است .
خلاصه ماشینی:
"نیز نگاه کنید به کتاب الدیون والکفالات والحوالات والوکالات که پس از نقل سخن شیخ طوسی در باب اشتراء دین و نقل دو روایت در این باره میگوید : « آیا جائز است آنکه عامل به ادله است در دیانت خویش به این دو خبر که مضطربند و اصل و راوی آنها یک نفر یعنی محمدبن فضیل است رجوع کند ؟ با اینکه به نظر ما نباید به اخبار آحاد عمل کرد و در ادله بدانها رجوع نمود ، زیرا نه علمی به بار میآورد و نه موجب عملــــی میشود .
نیز نگاه کنید به کتاب الجهاد و سیرةالامام که در باب عدم جواز اقامه حدود از سوی غیرامام یا آنکه به اذن او بدان میپردازد ، پس از نقل روایتی از شیخ طوسی میگویـــــد : « بارها گفتیم که شیخ طوسی در کتاب نهایه خود روایات را تنها به قصد نقل خبر میآورد نه بدان جهت که اعتقاد و نظر اوست ، زیرا شیعیان و تمامی مسلمانان اجماع دارند براینکه اقامه حدود جز به دست امامان و حاکمانی که با اذن آنان بدان میپردازند جایز نیست و هیچ فرد دیگری مجاز نیست تحت هیچ شرایطی بدان بپردازد ، و نمیتوان با اخبار آحاد از این اجماع دست کشید بلکه باید اجماعی همانند آن یا آیه یا سنتی قطعی و متواتر در میان باشد ..."