چکیده:
مؤلف تفسیر المبانی لنظم المعانی که تا سالیان اخیر ناشناخته بوده ابو محمد احمد بن محمد بن علی عاصمی است. بر
خلاف نظر برخی از مستشرقان، او مردی فاضل از اهالی خراسان بوده و کتاب دیگری به نام زین الفتی فی شرح سورة هل اتی از وی
باقی مانده است. عاصمی برای کسب دانش به هرات، بلخ و کرمان سفر کرده است. او خود را از کرامیان شمرده است. آرای او در دو
کتاب المبانی و زین الفتی به ضمیمه آنچه اهل تحقیق درباره حقیقت مذهب کرامیه گفتهاند سبب تردید در پذیرش نقل نویسندگان
کتابهای ملل و نحل درباره این فرقه میشود.
خلاصه ماشینی:
چکیده: مؤلف تفسیر المبانی لنظم المعانی که تا سالیان اخیر ناشناخته بوده ابو محمد احمد بن محمد بن علی عاصمی است.
آرای او در دو کتاب المبانی و زین الفتی به ضمیمه آنچه اهل تحقیق درباره حقیقت مذهب کرامیه گفتهاند سبب تردید در پذیرش نقل نویسندگان کتابهای ملل و نحل درباره این فرقه میشود.
از چند جای کتاب یاد شده استفاده میشود که المبانی نیز اثری از مؤلف زین الفتی یعنی ابو محمد احمد بن محمد بن علی بن احمد بن عاصمی است که ظاهرا نیشابوری و متولد سال 378ق است (قفطی، 1/133).
»(همو، زین الفتی، 699) گویا عاصمی از سالهای 390ق به بعد از درک حضور این استاد بهرهمند بوده چنان که خود نوشته است: «اخبرنی الاستاذ ابوبکر احمد بن علی بن منصور النحوی رحمه اللّه الذی ما مقلت عینای مثله علما و ادبا و نحوا و صرفا و ظرافة و روایة سنة ثمان و تسعین و ثلثماة...
از این رو میتوان گفت هرات در آن زمان یکی از مراکز علمی مهم کرامیان بوده و عاصمی در برخی از اسنادهای خود تصریح کرده که این روایت را در هرات شنیده است و سفر علمی وی به هرات هم زمان با حضور استادش، عبداللّه بن محمشاد در آن شهر بوده است (عاصمی، زین الفتی، 609؛ جفری، 86).
سفر دیگر عاصمی به نقطه رودان کرمان، برای کسب حدیث از شیخ ابوبکر محمد بن علی کرمانی بوده است (عاصمی، همان، 601).