خلاصه ماشینی:
"از سنگ در معماری- ساخت بت و ابزار زندگی، مقابر، معابد، اهرام- بهره جست، که بعدها در معماری دلمنها و در کنار استون(4) هنج و تریلیت(5) و منهیر، شکل متکاملتری یافت و برجستهترین ومشهورترین بناهای تاریخ حیات آدمی ظهور کرد.
دلمنهای مکشوفه در سرزمین روسیه به دلیل سردسیربودن و نیز انبوه جنگلها بصورت کلبههای انسانهای نخستین و از فرم متناسبتری برخوردار بودهاند، معماری دلمن دراین مناطق دارای ورودی مدور که ارتفاع بعضی از آن اندازه نیممتر بوده، البته برخی علت ساخت این ورودی مدور را جهت تابش نور خورشید ذکر کردهاند.
طول این سنگها سه متر بوده و با قرار گرفتن دو استون هنج در کنار هم و یک پایه (تخته سنگ) مسطح بر روی آن، تریلیت به زیباترین فرم خود دست یافت.
امروزه از استون هنجها در کنار منهیر وردلمنها و تریلیتها به عنوان یکی از آثار شگفتانگیز معماری باستان یاد میکنند، که در جای جای این کره خاکی از سالیز بوری در انگلستان گرفته تا کارناک فرانسه، برزیل، چین، آفریقا و آسیا تا اروپای شرقی ادامه دارد.
مثلا سنگهای منطقه شوروی که دلمنها و تریلیت و استون هنجهای آن، در میان انبوه جنگلهای سرد و پربرف و باران منطقه ساخته شده، از شکل و ترکیب فرم مناسبی ساخته شده است.
معماری استون هنجها که از ترکیب منهیر و دلمن و به صورت مدور فرم یافته، فرم ظاهری آن باعث شده، برخی آن را در زمینه نجوم و بعضی از آن به عنوان قبور بزرگان قبایل یا مرکز پرستش و قربانی برای خدایان یاد کنند."