خلاصه ماشینی:
"ارزشهای مادی که براساس نفع متقابل است ناتوانتر از آنست که در چنین مواقعی راهگشا باشد،تنها حکومت ایمان و اخلاق است که به آن پیرزن روستائی میگوید: «تنها گوسفند خانهاش»را برای جبهه جنگ بفرستند،و به آن کودک دبستانی فرمان میدهد که«قلک کوچکش»را بشکند و پولهای خردی را که ماهها جمع کرده است یکجا به جنگزدگان تقدیم دارد،آنهم با اشتیاق و علاقه فراوان و افتخار و مباهات!
با اینحال تصدیق میکنید رباخواری که تنها با حاکمیت ارزشهای خشک مادی سازگار است،و قرض الحسنه را که یک ارزش فوق العاده اخلاقی محسوب میشود به- نابودی میکشاند،تا چه حد ضد اخلاق محسوب میشود.
مهتری ز کام شیر بجوی میگویند:از«عبد الله بجستانی»پرسیدند:تو مردی خربنده بودی،چگونه به امارت رسیدی؟گفت:بدانکه در«بادغیس»روزی دیوان«حنظلهء»بادغیسی را همی خواندم تا بدین شعر رسیدم که میگوید: مهتری گر به کام شیر در است شو خطر کن ز کام شیر بجوی!!"