چکیده:
قرآن،کتابی آسمانی است که برای هدایت مردم نازل شده واز این هدایت،به خروج از تاریکی به سوی نور،تعبیر شده است.نگاهی اجمالی به قرآن کریم نشان می دهد که آیات قرآنی،سرشار از طرح موضوعات فرهنگی،عوامل اعتلا و انحطاط فرهنگی در جوامع می باشد. امروزه یکی از مسائلی که دامنگیر جوامع اسلامی و به ویژه جوانان می باشد تقلید های نسنجیده،از فرهنگ غربی،از خود بیگانگی و کم رنگ شدن هویت دینی است.با توجه به جایگاه بلند قرآن،واهمیت فرهنگ در اسلام،شناسایی عوامل،مظاهر و بازدارنده های انحطاط فرهنگی،از منظر قرآن اهمیت به سزایی دارد؛زیرا، حضور قرآن در عصر حاضر،جوامع اسلامی را از تهاجم فرهنگی در امان می دارد. پژوهش حاضر،در جهت ریشه یابی انحطاط جوامع بشری ، مصادیق آن چگونگی درمان از دیدگاه قر آن تدوین شده است.بی شک تصویر جامعه هایی ـ که در گذشته، مسیر انحطاط فرهنگی را پیموده و به سرانجام شوم آن دچار شده اند،ـ به منظور
خلاصه ماشینی:
"این نوشتار،بر آن است که انحطاط فرهنگی از دیدگاه قرآن را بررسی کرده و به این پرسش ها پاسخ دهد:چگونه سنن الهی دربارە انحراف فرهنگی جامعه های پیشین،تحقق یافته است؟از چه رو،جامعه ای ازلطف وتأیید آفریدگار مهربان برخوردار گشته و سعادتمند می شود؟چه ضوابط و قوانینی،جامعه را در گرداب فرو می برد؟چه عواملی سبب می شود که مسلمانان پس از عزت و رشد فرهنگی،به سیر قهقرایی گرفتار گشته و انحطاط فرهنگی شکل می گیرد؟ اگر نگاهی کوتاه،به انحطاط فرهنگی و اخلاقی در جهان معاصر داشته باشیم، ضرورت چنین پژوهشی در سایه وحی الهی،ضرورتی انکارناپذیر می نماید.
زمینه و بستر دیگر انحطاط فرهنگی،تقلیدکورکورانه یک جامعه از بیگانگان است: »تری کثیرا منهم یتولون الذین کفروا لبئس ما قدمت لهم انفسهم أن سخط الله علیهم و فی العذاب هم خالدون«(مائده،5/80)؛بسیاری از آن ها را می بینی که کافران را دوست می دارند؛چه بد اعمالی از پیش برای خود فرستادند که نتیجه آن،خشم خداوند بود و در عذاب الهی جاودانه خواهند ماند.
28 عوامل بازدارنده آسیب ها و انحطاط فرهنگی قرآن کریم،افزون بر تبیین جلوه های فرومایگی،به ارائه راهکارهایی برای پیش گیری از انحطاط فرهنگی جوامع پرداخته و در این زمینه عوامل مهمی را یادآور می شود: الف)کنترل و نظارت اجتماعی آیات فراوانی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر،از سوی خداوند برای بشر نازل شده است.
ج)بیان عاقبت انحطاط فرهنگی قرآن،برای پیش گیری از انحراف انسان ها ونیز،به منظور عبرت آموزی آن ها کسانی را از تاریخ مثال می زند و می فرماید که خداوند،شالوده زندگی آنان را از اساس ویران کرد و سقف،بر سرشان فرو ریخت و عذاب الهی،از جایی که نمی دانستند به سراغ شان آمد."