چکیده:
ماهیت مکانهای پرتجمع عموما اقتضا می کند که افراد زیادی از مشاغل متحرک و پراکنده و سازمان نیافته مانند انواع دستفروشیها و بیکارها و پرسه زنها در آن مکان ها گرد هم آیند. در این شرایط از نظر اجتماعی، امنیت، ثبات و موازین اخلاقی مورد تهاجم واقع شده و مامن مناسبی برای بروز انواع آسیبها و خلافکاریهای اجتماعی پدید می آید.
در میدان آزادی که نمونه چنین فضایی است، وجود انواع خلافکاریها و آسیبهای اجتماعی ماهیت فضایی آن را که می توانست به واسطه وجود برج و مجموعه فرهنگی آزادی یک فضای فرهنگی و نمادین باشد دچار اختلال نموده و در پی آن، فضای بوجود آمده خود عامل موثر در رشد و تقویت رفتارهای نابهنجار اجتماعی شده است. مهمترین نابهنجاریها و آسیبهای اجتماعی موجود در میدان به دلیل حضور مداوم جمعیت ناپایداری است که به واسطه اصلی ترین نقش میدان یعنی نقش ترافیکی از آن گذر می کنند. عبور حجم بالای جمعیت ناپایدار در طول شبانه روز بدون ایجاد ارتباط موثر و سازنده امکان مناسبی را برای مخفی شدن و بروز رفتارهای نابهنجار پدید آورده است. انواع دستفروشیهای سازمان نایافته و ناپایدار و گاه مشکوک، جیب بری و کیف زنی، خرید و فروش و مصرف مواد مخدر، ولگردی، بیکاری، تکدی و فحشا، مواردی از آسیبهای اجتماعی میدان و محدوده پیرامون آن هستند که در فضاهای غیرشفاف و کور میدان امکان بروز و ظهور می یابند. این آسیبنهای اجتماعی البته جدای از موارد دیگر ناهنجاری های اجتماعی همچون سروصدا و فریاد و رفتارهای خشن، ناشادابی و کدورت و کسالت، تنه زدن و تنه خوردن، آلودگی و میکروب و زباله، بی اعتنایی به محیط زیست و به کار بردن الفاظ رکیک و درگیریهاست که در جای جای میدان به سادگی قابل مشاهده هستند...
خلاصه ماشینی:
"سؤالات سؤالات اصلی در جهت تعیین رابطه متقابل بین ساختار اجتماعی و روابط نابهنجار اجتماعی عبارتند از: 1-آیا نوع و میزان آسیبهای اجتماعی در یک ساختار اجتماعی خاص با نوع آسیبهای اجتماعی در ساختارهای اجتماعی دیگر متفاوت است؟ 2-چه شرایط اجتماعی موجب بروز و رشد آسیبهای اجتماعی میشود و تحت چه شرایط از رشد آنها جلوگیری میکند؟ 3-با توه به اینکه میزان و تنوع آسیبهای اجتماعی در شهرها بیشتر از روستاهاست،فضاهای شهری تا چه اندازه در رشد این آسیبها مؤثر هستند؟ 4-عملکردها و نقشهای گوناگون میدان آزادی کدامها هستند و چه تأثیری بر جذب جمعیت میدان دارند؟ 5-چهره غالب اجتماعی-اقتصادی جمعیت گذرای که الگوهای رفتاری خاصی را نیز برمیتابد چیست؟ 6-استقرار کاربریهای مختلف و ناهمخوان در پیرامون میدان آزادی چه پیامدهای اجتماعی را به دنبال داشته است؟ 7-آیا موقعیت قرارگیری میدان آزادی در شهر به رشد آسیبهای اجتماعی در آن کمک کرده است؟ فرضیهها 1-آسیبها و معضلات اجتماعی در تهران معلول«ساختار اجتماعی-اقتصادی» و«عامل کلانشهر بودن تهران»هستند،اما این آسیبها در فضاهای مستعد شهری امکان ظهور و بروز بیشتر مییابند زیرا ساختار فضایی میتواند به عنوان عامل بازدارنده یا تقویتکننده در بروز و رشد رفتارهای نابهنجار اجتماعی تأثیر بگذارد.
با قبول این دو علت،در میدان آزادی در جستجوی علل دیگری برای مسائل و آسیبهای اجتماعی به موارد زیر میتوان اشاره نمود: 1-بالا بودن حجم جمعیت گذرای میدان که به دلیل قرارگیری میدان میان دو وزنه سنگین جمعیتی و صنعتی و نیز به دلیل استقرار کاربریهای مهم شهری و حتی ملی همجوار میدان،به میدان جذب میشود."