چکیده:
مهدی اخوان ثالث،به راستی«کلاسیکترین شاعر متجدد)در شعر فارسی است.زیرا زبان شعری او به رغم تمامی ناقدان شعر و ادب،دارای ویژگی کهن گرایانه میاشد.زبان شعری اخوان از سه سرچشمه پدید آمده است:نخست،زبان سبک خراسانی،دوم،شعر نیما و نهایتا شعر ایرج میرزا.هرچند که بهرهوری از این سه منبع بهطور یکسان صورت نپذبرفته،چنانکه وی در بهرهگیری از زبان کهن و بعضی از شیوههای زبانی نیما راه افراط را در پیش گرفته است.به نظر میرسد،عامل مهم در گرایش اخوان به زبان گذشته و بیان حقانیت کار نیما،باور و گمان او به این نکته است که هرچیز نو در ادبیات باید حتما سابقهای در ادب گذشته داشته باشد!بعضی از ویژگیهای زبانی در شعر اخوان به اختصار عبارت است از:باستانگرایی،استفاده از واژگان و ترکیبات عربی،اشاره به دانشها،حرفهها و مناسبتهای خاص و...
خلاصه ماشینی:
"به نظر میرسد،عامل مهم در گرایش اخوان به زبان گذشته و بیان حقانیت کار نیما،باور و گمان او به این نکته است که هرچیز نو در ادبیات باید حتما سابقهای در ادب گذشته داشته باشد!بعضی از ویژگیهای زبانی در شعر اخوان به اختصار عبارت است از:باستانگرایی،استفاده از واژگان و ترکیبات عربی،اشاره به دانشها،حرفهها و مناسبتهای خاص و...
هرچند اخوان در بیشترین سالهای شاعری خود،شاعری سیاسی و اجتماعی محسوب میشود،اما اکنون میتوان به یقین گفت که در کنار این عامل،عمدتا «هنجاری که به تلقی خود از زبان در عمل یعنی در لباس شعر داده،او را به صورت یکی از مشخصترین چهرههای شعر امروز درآورده است.
»(براهنی،طلا در مس،ج 2،ص 244)با توجه به مطلب گذشته به نظر میرسد که متأسفانه زبان ممتاز اخوان چنان چشمها را خیره کرده که کسی نخواسته یا نتوانسته است نقدی کارساز از زیاده رویهای اخوان در بهرهگیری از زبان کهن و یا افراط در پیروی از شیوههای زبانی ویژهء نیما به عمل آورد و ما،جز اشارههایی مختصر،نوشتهای جدی در این مورد نمیبینیم.
براهنی مینویسد:«گاهی البته دیگر اخوان در استفاده از اصطلاحات و ترکیبات خراسانی،پا را نه فقط از حدود اعتدال بیرون میگذارد، بلکه آنچنان در استفاده از این کلمات اغراق میکند که نتیجه چیزی جز تکلف نیست و نشانه آنکه اخوان نیروی لغوی خود را به رخ شعر و شعرخوان میکشد بهطوریکه گویی بعضی از کلمات از لغتنامهء اشعار ناصر خسرو و یا فردوسی استخراج شده و به کار گرفته شدهاند.
(شیعی کدکنی،ص 42)یکی از بارزترین ویژگیهای شعر اخوان،کاربرد عناصر زبانی کهن در اشعار اوست و اغراق نخواهد بود اگر گفته شود که بیشتر از رهگذر این کیفیت است که وی سبک ویژهء خود را یافته است."