چکیده:
تاریخ بیهقی یکی از استوانههای نثر فارسی و یکی از جریانهای بزرگ تاریخ است.جملات کوتاه و مفید،کشف ظرفیت و توان فعل در زبان فارسی،دریافت این نکته که نیروی انتقال بیشتر در فعل جمله است،همچنین گزینش و انتخاب هنری واژهها در محور همنشینی کلام، آفرینش ساختاری نوین از واژهها براساس فرایند قاعدهافزایی و قادهکاهی-همه و همه- بیهقی را بیش از نویسندگان دیگر در پیوند با مخاطب موفق ساخته و اثر او را به سوی جاودانگی کشانده است.هدف این مقاله آن است که از دیدگاه زیباشناسی برخی از نکتههای هنری و بلاغی تاریخ بیهقی از نظر گذرانده شود.
خلاصه ماشینی:
"جملات کوتاه و مفید،کشف ظرفیت و توان فعل در زبان فارسی،دریافت این نکته که نیروی انتقال بیشتر در فعل جمله است،همچنین گزینش و انتخاب هنری واژهها در محور همنشینی کلام، آفرینش ساختاری نوین از واژهها براساس فرایند قاعدهافزایی و قادهکاهی-همه و همه- بیهقی را بیش از نویسندگان دیگر در پیوند با مخاطب موفق ساخته و اثر او را به سوی جاودانگی کشانده است.
جملات کوتاه و مفید،کشف ظرفیت و توان فعل در زبان فارسی و دریافت این نکته که نیروی انتقال،بیشتر در فعل جمله نهفته است،همچنین گزینش و انتخاب هنری واژهها در محور همنشینی کلام،آفرینش ساختاری نوین و تازه از واژه براساس فرایند قاعدهافزایی و قاعدهکاهی،همه و همه بیهقی را بیش از هنر نویسندهء دیگری در پیوند با مخاطب موفق ساخته و اثر او را به سوی جاودانگی کشانده است.
بیهقی گاه با نکره آوردن مسند الیه قصد تحقیر یا تعظیم آن را دارد مانند نمونههای ذیل: «(امیر مسعود)گفت:سبحان الله العظیم!پادشاهی عمر به پایان آمده و همهء مرادها بیافته فرزندی را بینوا به زمین بیگانه بگذاشته با بسیار دشمن،اگر خدای عز و جل آن فرزند را فریاد رسید و نصرت داد تا کاری چند بر دست او برفت واجب چنان کردی که شادی نمودی،خشم از چه معنی بوده است؟(بیهقی،ص 03) «و به ستم مردی را عاصی کردی که سبب فتنهء خراسان و قوت گرفتن ترکمانان و سلجوقیان بعد قضاء الله عز ذکره آن بود،هر کاری را سببی است،خواجهء بزرگ احمد حسن بد بود با این احمد بدان سبب که پیش از این باب باز نمودم."