چکیده:
هدف اصلی این مقاله بررسی آثار اقتصادی یارانه بنزین بر میزان مصرف آن در ایران می باشد. برای این منظور با استفاده از اطلاعات سری زمانی سالهای 1350-1382، الگوی معادلات همزمان با روش حداقل مربعات سه مرحله ای 3SLS برآورد می شود. نتایج حاصل از برآورد سیستم معادلات همزمان نشان می دهد که در دوره مورد بررسی بین یارانه بنزین و میزان مصرف آن رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. هر یک از معادله های مصرف و یارانه حدود 99 درصد از نوسانات مصرف و یارانه را توضیح می دهد. با توجه به معادله مصرف، مصرف ثابت یا حداقل مصرف حدود 7.5188 e لیتر برآورد می شود. به ازای یک درصد افزایش در یارانه بنزین، مصرف آن به میزان 0.69 درصد افزایش می یابد. بنابراین یک درصد افزایش در میزان مصرف باعث 0.77 درصد افزایش میزان یارانه بنزین می شود. افزایش یارانه بنزین در دوره مورد بررسی علت اساسی افزایش مصرف بنزین بوده است. در نتیجه، اعمال سیاست همدفمند نمودن یارانه به منظور کاهش و استفاده بهینه مصرف بنزین و جلوگیری از هدر رفتن منابع مالی در طی برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نیز چشم انداز برنامه بیست ساله کشور ضروری است.
خلاصه ماشینی:
"اهداف ملی در این فرآیند برنامهریزی عبارتند از:تعیین سطح انرژی مورد نیاز برای اقتصاد جهت دستیابی به رشد و توسعه، ترسیم روند بهینه بهرهبرداری از ترکیب حاملهای انرژی با کمترین سطح هزینه کل در اقتصاد ملی،صیانت از منابع انرژی و رهیافتهای صرفهجویی،عرضه مطمئن (1)- Lapillonne,B,MEDEE(Model Evolutipn Demand Energy)a model for long-term, energy demand evaluation Final report,www.
ساماندهی یارانه انرژی در ایران نیز مورد توجه بوده و تحقیقات فراوانی در این زمینه انجام گرفته است که برخی از آنها عبارتند از: در تحقیقی توسط«کدخدازاده»(6731)قیمت مناسب حاملهای انرژی در ایران تعیین و آثار آن بر شاخصهای اقتصاد کلان محاسبه شده است؛در تحقیق دیگری توسط مرکز مطالعات انرژی(1831)کارآیی انرژی در ایران و در کشورهای در حال توسعه محاسبه شده است؛اصلاح سیاست قیمتگذاری فرآوردههای نفتی کشور عنوان تحقیق دیگری توسط مرکز مطالعات بین المللی وزارت نفت(2831)میباشد و«بزرگزاده» (6731)تحقیقی با عنوان حذف یارانه حاملهای عمده انرژی و آثار آن بر دهکهای هزینه در بخش خانگی شهری انجام داده است.
تنها در الگوهای سالهای اخیر که توسط بانک مرکزی یا سازمان مدیریت و برنامهریزی تهیه شدهاند،به تأثیر مصرف (1)-الگوهای مشابهی نیز در سایر کشورهای جهان در خصوص انرژی و یارانه و اثر آن بر متغیرهای اقتصاد کلان انجام شده است برای مطالعه بیشتر ر.
2. روش تحقیق،معرفی الگو و جمعآوری اطلاعات جهت انجام این تحقیق از روش تحلیلی علی،کتابخانهای و اقتصادسنجی کلان استفاده و دادهها از ترازنامههای بانک مرکزی،سالنامه آماری،اطلاعات انرژی کشور، سازمان بهینهسازی مصرف سوخت،پژوهش و برنامهریزی شرکت ملی نفت،دفتر اقتصاد کلان(بخش انرژی)،بانک مرکزی،آمارنامه انرژی شرکت ملی نفت و آمارهای معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی به صورت سری زمانی استخراج میشود و با توجه به روشهای آماری و تحلیل الگوهای اقتصادسنجی و تعریف آن کلیه الگوهای مورد نظر پردازش شده است."