چکیده:
نیل به مقاصد سیاسی، امنیتی و اقتصادی همواره از مهمترین اهداف کشورها در
تدوین و اعمال سیاست خارجیشان بوده است.برای تحصیل این مقاصد کشورها عمدتا و به
طور سنتی نوعی دیپلماسی مبتنی بر رویکردها و ابزارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی را
درپیشمیگیرند؛بااینهمه، در سالهای نیمه دوم قرن بیستم رویکردهای نسبتا جدیدی در
دیپلماسی مطرح شد که توجه افزونتر و تأکید بیشتر بر راهکارها و ابزارهای فرهنگی را
به مسئولان و طراحان سیاست خارجی توصیه میکرد.این مقاله بر آن است تا با تبیین
مبانی این رویکرد و ضمن استناد به شواهد تاریخی و نمونههای عملی به مطالعه این
پدیده نسبتا جدید در عرصه سیاست خارجی و روابط بین الملل بپردازد و در این راستا،
ابعاد گوناگون رابطه میان فرهنگ و دیپلماسی را به بحث گذارد.در این مقاله همچنین،
چگونگی تأثیرگذاری عوامل فرهنگی بر دیپلماسی در دو سطح«طراحی»و«اجرا» بررسی شده و
سپس، چگونگی استفاده مؤثر از«قدرت نرم»در پیشبرد دیپلماسی توسط کشورها تجزیه و
تحلیل خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"اتخاذ رویکرد نخست یا همان راهکار جنگ تبلیغاتی، البته راهی سهلتر و کمهزینهتر را پیش روی آمریکا میگذارد ولی دستاوردهای آن فقط درکوتاهمدت ارضاءکننده است و هیچ مشکل عمده و ماهوی را برای سیاست خارجی این کشور حل نخواهد کرد؛به عنوان مثال، استفاده از ابزارهای رسانهای از قبیل رادیو سوا و شبکه تلویزیونی ماهوارهای الحره برای مخاطبان عرب در خاورمیانه و نیز راهاندازی رادیو فردا در کنار تهیه و پخش برنامههای فارسی رادیویی و تلویزیونی از طریق صدای آمریکا از جمله سازوکارهایی است که آمریکاییها ظاهرا برای دیپلماسی فرهنگی برگزیدهاند ولی نمودی و کارکردی به شدت تبلیغاتی داشته و تاکنون ناکارآمد ظاهر شدهاند.
نکته جالبتوجه اینکه حتی برخی کشورهای جهان سوم نیز از پدیده اطلاعات و نوعی دیپلماسی فرهنگی به عنوان یک ابزار در سیاست خارجی خود استفاده میکند و در بسیاری از موارد این حربه علیه غرب به طور عام و علیه ایالات متحده آمریکا به طور خاص استفاده شده و از کارایی و بازدهی بالایی نیز برخوردار بوده است (2005، okjaJ) ؛با این همه، کشورهای مطرحی نظیر بریتانیا، فرانسه، آلمان، اتریش، استرالیا، کانادا و ژاپن در زمره کشورهایی قرار دارند که جایگاه مخصوصی را در حوزه دیپلماسی فرهنگی به خود اختصاص دادهاند.
در اینجا جایگاه فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی در سیاست خارجی این کشورها با استناد به تعاریفی که در متون منتشرشده از وزارتخانههای امور خارجه این کشورها از آنها استفاده شده است، به طور تطبیقی و به صورت بسیار کوتاه و موجز ارائه شود: از دیدگاه وزارت امور خارجه فرانسه، این کشور همواره یک التزام تاریخی و پایدار نسبت به ترویج فرهنگ فرانسوی به عنوان یکی از عوامل مهم در سیاست خارجی خود داشته است."