چکیده:
نوشتار نویسنده را در چند بند میتوان به صورت ذیل بیان نمود: 1. مشروعیت حکومت از نظر شیعه بر پایه مشروعیت الاهی و رضایت مردمی است؛ 2. بنابراین زمانی که مردم حق انتخاب حاکم را داشته باشند، به طریق اولی حق انتخاب نوع حکومت را نیز خواهند داشت؛ 3. از آنجا که انسان موجودی مختار و عاقل است، باید نسبت به حکومت ولایت فقیه در زمان غیبت آگاهی کافی داشته باشد و 4. مردم چه در زمان وجود ائمه اطهار علیهمالسلام و چه در زمان غیبت، هیچگاه با حکومت اسلامی آشنا نشدهاند. در زمان حضور معصوم به علت وجود موانع بسیار و در زمان غیبت نیز عوامل ذیل موجب گردید فقها هیچگونه اقدامی برای آگاه کردن مردم و برپایی حکومت اسلامی نکنند: 1. وجود حاکمان ظالم؛ 2. مشروط دانستن کوشش برای برپایی حکومت اسلامی به ایمنی از ضرر از سوی اکثر فقها و 3. ترس فقها از ضرر و غبن. این عوامل موجب شد آنان حتی با وجود آماده بودن شرایط در برخی از دوران تاریخ تشیع، هیچگاه برای برپایی حکومت اقدامی نکنند.
خلاصه ماشینی:
"تمام ادله اثبات ولایت فقیه (ادله عقلی و نقلی آن) تنها قسمت مشروعیت حاکمیت فقیه جامع الشرایط را ثابت میکند؛ اما رضایت مردمی امری عقلی است که هر نظامی برای برپایی نیازمند به اوست و در این مسئله هیچ تفاوتی میان حکومتهای اسلامی و غیراسلامی نیست.
اما اگر مراد این است که معصومین حکومت اسلامی را تبیین کردهاند، ولی حاکمان غاصب اجازه ندادند این مطالب به مردم برسد، این مسئله نیز صحیح نیست: زیرا ائمه در اغلب موارد، مباحث خود را مستقیما نزد عموم مردم در خطبهها و یا موارد دیگر بیان میکردند که همین موارد امروزه دستمایه فقهای امامیه در اثبات ولایت فقیه است.
اما در زمان غیبت باید گفت اولا، اگرچه میپذیریم حاکمان غاصب در طول تاریخ همواره جایگاه حکومت را غصب کردهاند، اما اینکه این مسئله دلیل بر عدم آگاهی مردم از حکومت اسلامی باشد جای بسی تأمل است.
زیرا با توجه به وجود روایات متعدد و همچنین سیره رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم و امیرمؤمنان علیهالسلام در مسئله حکومت و همچنین به واسطه وجود دلیل عقلی بر لزوم تشکیل حکومت اسلامی، به راحتی نمیتوان گفت که مردم از حکومت اسلامی بیخبر بودهاند؛ خصوصا آنکه این مسئله از مبتلابهترین مسائل بوده است و فقها و عالمان دینی نیز همواره در جهت آگاه کردن مردم از مسائل اسلامی، از هیچ کوششی فروگذار نکردهاند.
ژان پانیت تاورینه، سفرنامه تاورینه، به کوشش حمید شیدایی، ترجمه ابوتراب نوری اینکه جهانگردان غیرمسلمانی در آن زمان ولایت فقیه را در میان فقها و مردم میبینند و بدان تصریح میکنند و میگویند تاکنون فقها برای برپایی حکومت اسلامی و آگاه کردن مردم اقدامی صورت ندادهاند، جای بسی تعجب است."