چکیده:
مقاله حاضر در صدد تبیین شاخصهای عدالت سیاسی در گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی است. عدالت سیاسی، یعنی امور کشور به نحو شایسته اداره شود، تا مردم در یک فضای عادلانه به زندگی خود ادامه دهند. برخورداری از برابری، آزادی، امنیت و آسایش، به عنوان حقوق طبیعی افراد جامعه، تأمین کننده این فضای عادلانه خواهد بود. همچنین عدالت سیاسی دارای شاخصههایی از جمله مشارکت سیاسی برابر، گزینش سیاسی برابر و امنیت سیاسی برای همگان است که به بررسی این شاخصهها در گفتمان مذکور پرداخته میشود.
خلاصه ماشینی:
"2. نقش مردم در نظام اسلامی امام خمینی در طرح حکومت اسلامی، بهترین راه تصمیمگیری برای حل مسائل جامعه در ابعاد داخلی و خارجی را پذیرفتن حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش میداند و معتقد است این بعد از حکومت اسلامی نیز باید در کنار حاکمیت تشریعی خداوند، جایگاه ویژه خود را همواره حفظ کند و مشارکت دائمی مردم را پذیرا باشد.
100 امام، تحقق عدالت و قسط در جامعه در تمام ابعاد آن را از مهمترین وظایف رهبری میداند و معتقد است در صورت تأسیس حکومت اسلامی، دو شرط برای اجرای عدالت، ضروری است: «زمامدار باید عادل باشد، زمامدار اگر عادل نباشد، در دادن حقوق مسلمین و اخذ مالیاتها و صرف صحیح آن و اجرای قانون جزا، عادلانه رفتار نخواهد کرد».
113 بدین ترتیب، قانون اساسی نیز که مورد تأیید امام خمینی است، چنین حقی را برای مردم قائل است و در انتخابات رئیس جمهور، نمایندگان مجلس خبرگان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، محدودیتی برای مشارکت مردم دیده نمیشود و میتوان گفت مردم در پذیرش و رد نظام سیاسی دینی مبتنی بر ولایت فقیه توانا هستند: از حقوق اولیه هر ملتی است که باید سرنوشت و تعیین شکل و نوع حکومت خود را در دست داشته باشد.
امام خمینی در پارهای از سخنان خود معتقد است در نظام ولایت فقیه، همه در برابر کارهای خود پاسخگو هستند و شهروندان بر همه امور و حتی ولی فقیه نظارت میکنند و در صورتی که کارگزاران از معیارهای اسلامی خارج گردیدند و تخطی کردند، مردم میتوانند اعتراض کنند و تذکر دهند و جلو خطاها را بگیرند."