چکیده:
کبک معمولی(Alectoris chukar)یکی از مهمترین پرندگان قابل شکار ایران است که با توجه به خصوصیات زیستگاهی خود که شامل نواحی خشک و نیمه خشک میشود،در ایران از دامنه پراکنش وسیعی برخوردار است.طی تحقیقی که در سالهای 76-1374 انجام شد،17 نمونه از مناطق مختلف زاگرس و البرز جمعآوری شده و از نظر کروموزومی مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج حاصل از بررسی کاریوتیپ نمونههای مختلف نشان دادند که عدد کروموزمی کبک 72 است و کروموزوم شماره 5 کروموزم جنسی Z است که در نرها یک جفت و در مادهها به صورت منفرد مشاهده میشود،کروموزوم W نیز کروموزوم کوچکی است که احتمال میرود از نظر اندازه در ردیف کروموزومهای شماره 7 یا 8 قرار بگیرد.پیشنهاد میشود برای تعیین خصوصیات کروموزومی این پرنده مطالعات دقیقتری بر روی نمونههای مناطق مطالعاتی بیشتر انجام پذیرد.
خلاصه ماشینی:
"نتایج حاصل از بررسی کاریوتیپ نمونههای مختلف نشان دادند که عدد کروموزمی کبک 72 است و کروموزوم شماره 5 کروموزم جنسی Z است که در نرها یک جفت و در مادهها به صورت منفرد مشاهده میشود،کروموزوم W نیز کروموزوم کوچکی است که احتمال میرود از نظر اندازه در ردیف کروموزومهای شماره 7 یا 8 قرار بگیرد.
در این تحقیق،کبک (Alectoris chukar)به عنوان یکی از آشناترین پرندگان بومی کشور برای شناسایی خصوصیات کروموزومی مورد بررسی قرار گرفته است.
در بین گونههای مختلف حتی گونههای متعلق به یک جنس تغییرات چشمگیری در اندازه و شکل کروموزوم W مشاهده میشود این کروموزوم ممکن است یک میکرو کروموزوم یا ماکرو کروموزوم باشد که الگوی نواربندی G متفاوتی در گونههای مختلف نشان میدهد(Christidis,1989).
روش کار 1-اندازهگیری پرنده 2-تزریق 01/0 سیسی محلول کلشی سین به زیر پوست شکم 3-آزاد گذاشتن پرنده به مدت 105 تا 120 دقیقه(دقت شود در صورتی که زمان تأثیر کلشی سین از این حد افزایش یابد کروموزومهای به دست آمده بیش از حد متراکم و کروماتیدهای آنها از هم جدا میشوند).
از آنجا که با وجود تلاش بسیار،دستیابی به کاریوتیپ استاندارد کبک و عدد کروموزومی این پرنده در هیچ یک از منابع داخلی و خارجی ممکن نگردید،در وهله اول به نظر میرسد منطقی ترین راه این است که شمارشی که حد اکثر فراوانی را در بین شمارش های انجام شده دارد به عنوان عدد 2n کبک در نظر گرفته شود.
تنوع درون گونهای کبک معمولی در البرز و زاگرس جدول شماره(1):تعداد کروموزومهای شمارش شده(2n)در سلولهای مختلف (تصویرتصویر) 2-ریختشناسی کروموزومها از مجموع 72 کروموزوم کبک،تعیین شکل دقیق 6 جفت کروموزوم با میکروسکوپ نوری کاملا ممکن است."