چکیده:
زمینه: استفاده از حیوانات در ابعاد پزشکی و آزمایشگاهی امری متداول در طول حیات انسان بوده است. دانشمندان بسیاری با تصور اینکه حیوانات فاقد قوای تعقل و احساس هستند، آنها را بدون رعایت هیچگونه ضابطه اخلاقی استفاده می کرده اند. آنچه امروزه جدید به نظر می رسد طرح نگرانیهای علمی واخلاقی منعکس کننده آثار ناخوشایند این اقدامات بر روی حیوانات است. درحال حاضر، اعمال روشهای جایگزین به جای استفاده از حیوانات،کاهش تعداد استفاده از آنها، به علاوه اعمال فرایندهای تامین کننده رفاه حیوانات در قبل و حین و بعد از انجام آزمایش از جمله مهمترین مواردی هستند که همگام با بحث انجام آزمایش و صحت علمی آن مطرح می شوند. اصول اخلاقی مختص حیوانات آزمایشگاهی (جایگزینها) به عنوان راه حلی برای حصول به این اهداف مطرح شده اند.
روش کار: در این مقاله سعی شده است تا به روش تحلیلی- توصیفی، تصویری کلی از چیستی و هدف غایی این اصول ارایه گردد تا آشکار شود که تا چه حد این اصول در عرصه واقعیت مورد استفاده قرار می گیرند.
نتیجه گیری: رشد سریع علم و فناوری و نیاز انسان بر اثبات صحت علمی و ایمنی این روشها حاکی از ضرورت اعمال آزمایش بر روی حیوانات می باشد. در این رابطه، اصول نوین جایگزینها می توانند این استفاده را ضابطه مند نمایند. اما امروزه، به دلیل محدودیتهای بسیار هنوز امکان اعمال مطلوب آنها فراهم نشده است. با این حال انتظار می رود که با تلاش بیشتر برای اعمال این اصول از دامنه به کارگیری حیوانات در آزمایشگاهها کاسته شده و ما شاهد استفاده از تعداد اندکی حیوان با شرایط بهزیستی بهتری باشیم.
خلاصه ماشینی:
"در همین دوره عصبشناسی به نام مارشال هال در 1831 به منظور نقد نگرش مگندای،اصولی را درباره چگونگی انجام آزمایشها بر روی حیوانات معرفی نمود که عبارتند از14: -اگر مشاهدات به تنهایی توان فراهم ساختن اطلاعات لازم را دارا هستند،انجام آزمایشها پذیرفته نیست؛ -تمامی آزمایشها پیشنهادی میبایست نتایجی را که برای آنها تعریف شده و مورد انتظار است به بار بیاورند؛در غیر صورت انجام آنها موجه نخواهد بود؛ -در صورت حاصل شدن این نتایج و تایید صحت آن از بعد علمی،از تکرار این آزمایشها بر روی حیوانات پرهیز شود؛ -در تمامی مراحل انجام آزمایشها میبایست این اهتمام مبذول شود که درد و رنج حیوانات به حداقل ممکن برسد؛ -انطباق تمامی آزمایشها با این اصول میبایست توسط مقامات ذی صلاح نظارت و تایید شود.
به تبع این امر،در 1956 با طرح کد نورنبرگ>>مجموعه اصول اخلاقی پزشکی<<8و پذیرش و امضای آن توسط هفتاد و یک کشور،دامنه استفاده از حیوانات در فرایندهای آزمایشگاهی گسترش یافت و به موجب آن، تجویز اولیه دارو و اعمال روشهای پزشکی نوین بر روی انسانها، غیرقانونی تلقی شده و تنها در صورت انجام نخستین آنها بر روی حیوانات و حصول اطمینان از عدم خطرزا بودن آنها مجاز اعلام شد.
به بیان دیگر،در بهسازی کلنگر تنها زمان انجام آزمایش و کاهش آثار منفی هدف نمیباشد،بلکه سعی بر این است که با فراهم ساختن شرایطی همچون محیط زیست مناسب با گونه زیستی حیوان،غذای مطلوب و در تماس قرار دادن آن با همنوعان خود بر کلیت زندگی آن حیوان تاثیر مثبت گذارده شود32."