خلاصه ماشینی:
"نظریهی دیگر ارسطو مبنی بر این که آبی که از قبل گرم شده باشد زودتر از آبی که گرم نشده است،یخ میزند!(ارسطو و پیروانش در اثبات بیشتر پدیدههای علمی یا آثار علمی از این نظریه استفاده میکردند)بدون آزمون آن بود و تمام دانشمندان دورهی اسلامی نیز آن را پذیرفته بودند؛حتی ابنسینا نیز در«دانشنامهی علایی»خود به این نظریه،بیآن که آزمایش کند،اشاره کرده است.
به چشم میخورد که فقط ذکر آنهاست در این کتاب رفته است و در جاهای دیگر اطلاعاتی از آنها نیست و بدین ترتیب بیرونی نام آنها را زنده نگاه داشته است ابو ریحان در بارهی کانیها و کانیشناسی نیز آثار،نظریات و نوآوریهایی دارد.
اگرچه بیرونی در حوزهی جغرافیا نیز از روشها و آرای دانشمندان یونانی،بهخصوص بطلمیوس اراتوستنس استفاده کرده و آنها را مورد توجه قرار داده است،اما پژوهشها و مطالعات بیرونی دربارهی جغرافیا نیز ارزنده و همراه با نوآوریهای خاص بوده است.
مثلثات کروی کلید علم هیئت است به همین سبب بیرونی این کتاب را نگاشته است تا از روی آنها بتواند اندازهی کمانهای فلکی را به دست آورد.
بیرونی در این کتاب برای هر قضیه استدلالی ساده و کوتاه بیان میکند تا بحث به درازا نکشد و این خود نشانهی بارزی از مقالهی سوم در بارهی توابع وترهای مهم است.
51-«استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعة الاسطرلاب»:بیرونی این کتاب را قبل از سال 093 ق برای ابو سهل عیسی بن یحیی جرجانی تألیف کرده است و یکی از مهمترین و جامعترین کتابهایی است که دربارهی اسطرلاب نوشته شده است."