خلاصه ماشینی:
"محمد رضا پاک،استادیار دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز (به تصویر صفحه مراجعه شود) ویژهی نجوم دورهی اسلامی:نقش خواجه نصیر الدین طوسی در آخرین مرحلهی تکامل علوم پایه (مثلا علوم ریاضی) در تمدن اسلامی و تأثیر آن در تمدن غرب مسیحی چکیده شخصیت جامع العلوم خواجه نصیر الدین طوسی(597-672 ق)زمانی در عرصهی تمدن اسلامی ظهور کرد که این تمدن در حال سقوط بود.
مسألهی اصلی نوشتهی حاضر اثبات این موضوع است که فعالیتهای علمی خواجه نصیر الدین طوسی در نجوم،ریاضیات،حساب،مثلثات،معدن،جواهر،فیزیک نور،حرکت و مبانی نظری فیزیک آخرین گام در علوم پایه و نخستین مراحل تولید علوم پایه به وسیلهی محققان اروپایی است.
در نوشتهی حاضر به بررسی اجمالی این مورد بسنده میکنیم؛ بیان خواجه در مورد حرکت اجسام به میل طبیعی خود(قوانین لختی)و ارائهی الگوی جدید حرکت سیارات،تناهی سرعت نور،آخرین گام در علم حساب و بنیان مثلثات و اهمیت مؤسسهی علمی-پژوهشی مراغه.
مؤسسهی علمی-پژوهشی مراغه و شخصیت جامع العلوم خواجه نصیر الدین طوسی تلاشهای ایرانیان در علوم پایه در سومین بیت الحکمهی تمدن اسلامی در مراغه،پایتخت دولت ایلخانی،به ثمر نشست.
حرکت علمی ایران در علم فلک به رهبری خواجه نصیر الدین طوسی منجر به سه دستاورد بین المللی (به تصویر صفحه مراجعه شود) شد که آثاری گسترده و عمیق در تاریخ علم به همراه داشت و جزو شاخصههای ثابت و مظاهر اصلی علم هیئت اسلامی شد: فراهمسازی زمینهی نقد و تردید در نظریهی بطلمیوس در فلک و ارائهی الگوی جدید حرکت سیارات؛ استفاده از ریاضیات و حساب مثلثات در مسائل هیوی و محاسبهی حرکات کواکب(نصر،118)،او با نگارش و تحریر متوسطات،ریاضی کاربردی نجوم را به صورت کلاسیک به وجود آورد(متوسطات بین الهیئه و الهندسه،مصاحب،2649،آملی،409/3)."