چکیده:
منطقه گدوک در حد فاصلل دو شهر ورسک و فیروزکوه در البرز مرکزی قرار دارد.مساحت این منطقه 3113 هکتار و دارای دو زیرحوزهء آبریز در جهات شمال شرقی و جنوب غربی است.پوشش گیاهی این منطقه شامل 406 گونه و تقسیمات تحت گونهای از 62 خانواده و 262 جنس است که در سه ریختار اصلی بوتهزار2،ریختار درختچهزار آمیخته با درختان پراکنده3و ریختار درختان-درختچههای پهنبرگ4و درختزار5انتشار دارند.مطالعهء شکل زیستی گیاهان در ریختارها نشان داد که ریختار بوتهزار همی کریپتوفیتها اب 55/55 درصد و کامفیتها و تروفیتها هریک با 16/16 و 16/16 درصد،فراوانی داشتهاند.در ریختار درختچهزار آمیخته با درختان پراکنده،همی کریپتوفیتها و تروفیتها،به ترتیب دارای 62 و 13/18 درصد فراوانی بودند و در ریختار درختان-درختچههای پهن برگ و درختزار،همی کریپتوفیتها و فانروفیتها،به ترتیب با 61/1 و 15/55 درصد،اشکال زیستی را تشکیل میدهند.از نظر جغرافیای گیاهی،ریختار بوتهزار با 68/8 درصد عناصر ایرانی-تورانی و ریختار درختچهزار آمیخته با درختان پراکنده با 55 درصد عناصر ایرانی-تورانی و ریختار درختان-درختچههای پهنبرگ و درختزار با 48 درصد عناصر اروپایی-سیبری بیشترین حضور را دارند.در بین عناصر گیاهی شناسایی شده،37 گونه و زیرگونه از بومزادهای ایران است که از این تعداد 29 گونه بومزاد منطقهء البرز و 2 گونه نیز بومزاد محلی در این منطقهاند.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شماره(3):فراوانی و درصد اشکال زیستی گیاهان ریختار درختچهزار آمیخته با درختان پراکنده طیف شکل زیستی ریختار درختان-درختچههای پهنبرگ و درختزار در این ریختار،نتایج بررسی شکلهای زیستی نشان داد که از کل 351 گونه گیاهی که در این ریختار انتشار دارد،بیشترین شکل زیستی را همی کریپتوفیتها با 29 گونه(06/1)،فانروفیتها که سیمای اصلی این ریختار را تشکیل میدهد با 52 گونه(51/43 درصد)،ژئوفیتها با 51 گونه(9/8 درصد)و تروفیتها با 31 گونه (8/5 درصد)به خود اختصاص دادهاند.
متوسط ارتفاع تاج پوشش در ریختار درختان-درختچههای پهنبرگ و درختزار حدود 5/5 متر،شامل گونههای Carpinus orientalis, Fagus orientalis,Carpinus beulus,Acer monspessulanum,Quercus castaneifolia, Quercus petraea و یک لایه درختچهای به ارتفاع حدود 2/5 متر Crataegus pentagina,Mespilus germanica, Lonicera caucasica,berberis vulgaris,Pronus spinosa و یک لایه علفی و عفلی پهنبرگ ṣ(forbs) شامل Laser trilobum: Thalictrum minus,Poa pratensis,Poa nemoralis, Asragalus vereskensis,Origanum vulgare Juniperus sabina,Rosa canina,Berberis vulgaris, Pronus spinosa,Lonicera iberica و یک لایه بوتهای علفی، نظیر Astragalus denudatus,Cerasus microcarpo,: Onobrychis cornuta,Bromus tomentallus,Festuca ovina, Koeleria cristata به ارتفاع 0/5 متر مشاهده میشود(شکل شماره 8).
بهطور کلی نتایج حاصل از بررسی ویژگیهای تنوع گونهای، فیزیونومیکی،شکل زیستی،جغرافیای گیاهی و بومزادی کل منطقه که عمدتا سه ریختار بوتهزار،درختچهزار آمیخته با درختان پراکنده و درختان و درختچههای پهنبرگ و درخت-زار در آنها انتشار دارند، مؤید آن است که این منطقه به دنبال شیب رطوبتی از ویژگیهای اکولوژیکی و زیستی ناهمگن برخوردار بوده و عناصر زیستی آن ضمن تنوع زیاد،تغییر،تحول و جانشینی را نشان میدهند."