چکیده:
عناصر مختلف اقلیمی دارای حرکات و نوساناتی در طول زمان هستند که باید این نوسانات بررسی و شناخته شوند بعضی از این نوسانات از الگوهای خاصی پیروی میکند و بعضی دارای الگوهای نوسانی منظم نیستند.این نوسانات نامنظم،تغییرات تصادفی نامیده میشوند.برایناساس برای سنجش و پیشبینی تغییرات تصادفی در بارش فصلی و سالانهء ایران از مدلهای تغییرات تصادفی استفاده شد.با توجه به سنجش و پیشبینی مدلها،بارش فصلی تمامی ایستگاهها دارای تغییرات تصادفی بودند.در سنجش سالانهء ایستگاهها،بارش سالانهء ایستگاه تبریز بدون تغییرات تصادفی بود و بارش سالانهء ایستگاههای دیگر تحت تاثیر تغییرات تصادفی میباشند.همچنین بارش فصلی ایستگاههای اهواز،بندرانزلی،تبریز و یزد از مدلهای متغیر پیروی میکنند و بارش فصلی ایستگاههای اصفهان،بندرعباس،خرمآباد،زاهدان و مشهد از مدلهای ثابت پیروی میکنند.
خلاصه ماشینی:
"معیارهای آزمون توالی برای بارش ایران در جدول زیر تنظیم شده است: با توجه به جدول شمارهء(5)چون مقادیر Z از حد مورد نظر کمتر است،یعنی نمرهء Z تمام ایستگاههای انتخابی ایران کمتر از 1/546 است، بنابراین فرض صفر رد نمیشود و نتیجهگرفته میشود که با احتمال 59 درصد اطمینان سریهای فصلی بارش ایران بدون روند هستند و با مدلهای بدون روند مستقل قابل پیشبینیاند(جاوری،0831).
با توجه به جدول شمارهء(8)،چون تمامی نمرات آزمون دنیلس از حد معیار کمتر هستند،یعنی نمرات از 1/69 کوچکترند،بنابراین فرض صفر رد نمیشود و با احتمال 59 درصد اطمینان نتیجه گرفته میشود که سریهای فصلی بارش ایستگاههای انتخابی ایران بدون روند هستند و برای پیشبینی باید از مدلهای بدون روند استفاده کرد(جاوری،0831).
با توجه به جدول شمارهء(01)چون تمامی مقادیر نسبت وان نیومن (بجز سری تبریز)از حد معیار بزرگتر هستند،یعنی ضرایب آزمون وان نیومن از 1/854 بزرگترند،بنابراین فرض صفر رد نمیشود و با احتمال 59 درصد اطمینان نتیجه گفته میشود که بارش سالانه ایستگاههای انتخابی ایران بدون روند هستند و چون مقدار ضرایب بین 1/854 و 2/245 هستند،نتیجه گرفته میشوند که سریهای سالانه بارش ایستگاههای انتخابی ایران با مدلهای ایستایی و تصادفی قابل پیش بینیاند.
با توجه به جدول شمارهء(11)چون تمامی ایستگاههای(بجز ایستگاه تبریز)مقادیر ضرایب تابع از حد معیار کوچکتر هستند،یعنی مقادیر تابع خود همبستگی از 0/833 کوچکتر هستند،لذا فرض صفر رد نمیشود و با احتمال 59 درصد اطمینان نتیجه گرفته میشود که سریهای بارش سالانه ایستگاههای انتخابی ایران با مدلهای بدون روند تصادفی قابل پیشبینی هستند."