چکیده:
سرو نقرهای از گونههای مهم برای جنگلکاری در اکوسیستمهای تخریب یافته و نیز فضای سبز شهری و برونشهری است و در این تحقیق سعی شده است تأثیر تیمارهای مختلف سایه بر روند رشد ارتفاعی و زنده مانی نهالهای سرو نقرهای،بررسی شود.به همین منظور از طرح آزمایشی یک عامله کاملا تصادفی با 4 تکرار استفاده شد.بدین صورت که ابتدا 24 کرت مربعی تهیه و درهریک از آنها تعداد 24 گلدان نهال سرو نقرهای قرار داده شد و سپس بر روی 16 کرت(384 گلدان)،4 نوع سایبان مصنوعی با میزان عبوردهی نور صفر،33،50 و 67 درصد تعبیه شده و تعداد 4 کرت (96 گلدان)زیر سایبان تاج درختان نهالستان و 4 کرت نیز بهعنوان تیمار شاهد بدون ایجاد سایبان و با نور کامل خورشید ایجاد شد و بدین ترتیب در مجموع 576 گلدان سرو نقرهای بهعنوان نمونه مورد آزمایش قرار گرفت و سپس در نه مرحله زمانی مقدار ارتفاع و تعداد نهالهای زنده ثبت شد.نتایج نشان داد که در تیرماه که بیشترین میزان رشد ارتفاعی نهالها در آن صورت گرفته است(40/6%)،تحت تاج پوشش درختان گردو بیشترین رشد ارتفاعی و نهالهای تحت نور کامل کمترین رشد ارتفاعی و بیشترین نرخ مرگومیر را داشتهاند.این افزایش رشد ارتفاعی در ماههای بعدی فصل رویش ملاحظه نشد و در نتیجه ملاحظه میشود که تفاوت معنیداری در ارتفاع نهایی نهالهای تحت این تیمار و تیمار نور کامل نمیتوان تشخیص داد اما تیمارهای سایه مصنوعی موجب افزایش ارتفاع نهالها نسبت به تیمار نور کامل شدند.بهطور کلی باتوجه به نتایج تحقیق حاضر میتوان ضمن توصیه حفاظت ویژه از نهالها در تیر و مرداد،استفاده از سایبانهایی را که بتوانند 33 درصد نور مستقیم را از خود عبور دهند برای پرورش نهالهای سرو نقرهای در مناطق مشابه پیشنهاد کرد.
خلاصه ماشینی:
"شکل شمارهء(7):روند تغییرات نرخ مرگومیر نهالهای سرو نقرهای در ماههای مختلف بحث و نتیجهگیری ارتفاع نهایی و متوسط رشد ارتفاعی نهالها تیمارهای سایهبان میتوانند در پایان دورهء آماربرداری و شروع انتقال آنها به عرصهء کاشت،تاثیر معنیداری بر ارتفاع نهایی نهال- های سرو نقرهای بگذارند(0/000 p- )بهطوریکه براساس بررسیهای بعمل آمده مشخص شده است که بجز نهالهای پرورش داده شده در زیر تاج پوشش درختان گردو(با ارتفاع 91/49 سانتیمتر)که از این نظر تفاوت معنیداری با تیمار نور کامل نداشته- اند،سایر تیمارها(یعنی تمامی تیمارهای کنترل مصنوعی شدت نور توسط سایبان)باعث افزایش ارتفاع متوسط نهالهای سرو نقرهای شدهاند.
اثر تیمارهای کنترل شدت نور بر رشد ارتفاعی نهالها نتایج حاصل از بررسیهای بعمل آمده نشان میدهند که رشد نهالهای کاشته شده در زمانهای مختلف و نیز در تیمارهای مختلف شدت نور تفاوتهای معنیداری داشته است(0/10 p> ) بهطوریکه بیشترین نرخ رویش ارتفاعی این نهالها در ماه اول تابستان(تیرماه)با مقدار 3/90 سانتیمتر حالت متوسطی داشته است و در ماه بعد(مردادماه)،یعنی گرمترین ماه سال در منطقهء مورد مطالعه(با دمای متوسط روزانهء 72/4 درجه سانتیگراد)به بیشترین مقدار خود در فصل رویش اول میرسد(با مقدار 4/67 سانتیمتر رویش ارتفاعی)و سپس در شهریورماه کاهش یافته و تقریبا به همان نرخ رویش ارتفاعی تیرماه میرسد(2/39 سانتیمتر) آنگاه در مهرماه کمی افزایش یافته و در نهایت در آبانماه به کمترین مقدار خود نزول میکند پس اگر بخواهیم رویش ارتفاعی نهالهای سرو نقرهای در فصل رویش اول به بالاترین مقدار خود برسد باید در دو ماه مرداد و مهر توجه ویژهای به نهالها شده و بهترین شرایط محیطی،بویژه شرایط نوری برای آنها فراهم شود."