چکیده:
تحقیقات و مطالعات منطقهء تاریخی طبیعی پاسارگاد که در شمار آثار میراث جهانی است،بیشتر در رابطه با کاوشهای باستانشناسی و کشف آثار به جا مانده است.از آنجایی که موقعیت دقیق مکانی دریاچهء باستانی پاسارگاد و مسیر بستر باستانی رودخانهء پلوار-سیوند معیارهای ارزشمندی در تعریف منظر طبیعی پاسارگاد،و نحوهء سازماندهی و ترکیب عناصر این مجموعهاند،میتوانند در تعیین حریم حفاظتی این مجموعهء باارزش نیز کمک کنند،بنابراین هدف اصلی این تحقیق،کشف موقعیت دقیق مکانی بستر دریاچه است.روند کار براساس پردازش تصاویر هوایی و دادههای ماهوارهای،استفاده از مستندات تاریخی و باستانشناسی،و مطالعات میدانی است که منجر به تهیهء لایههای بستر طبیعی شامل ویژگیهای زمینشناسی،زمین ریختشناسی،آبهای زیرزمینی،پوشش گیاهی و اقلیم منطقه شده است.نتایج تحقیق منجر به کشف بستر یک دریاچه باستانی در دهانهء درهء تنگ بلاغی و تعیین مسیر بستر رودخانه در دورهء هخامنشی در این دشت شد و پس از اثبات وجود دریاچه،تأثیر آن و رودخانه باستانی در شکلگیری منظر مجموعهء پاسارگاد و سازماندهی و پراکنش ابنیه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.تحلیل ثانویه اطلاعات،ارتباطات فضایی و ساختاری میان دریاچه و رودخانه با آثار داخل محوطه پاسارگاد،که شامل کاخها،بستر باستانی رودخانه،باغهای پاسارگادی،آرامگاه و بویژه نحوهء ورود به داخل مجموعهء شاهی است،تبیین و تعریف میشود.
خلاصه ماشینی:
"نتایج تحقیق منجر به کشف بستر یک دریاچه باستانی در دهانهء درهء تنگ بلاغی و تعیین مسیر بستر رودخانه در دورهء هخامنشی در این دشت شد و پس از اثبات وجود دریاچه،تأثیر آن و رودخانه باستانی در شکلگیری منظر مجموعهء پاسارگاد و سازماندهی و پراکنش ابنیه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شمارهء(1):نقشهء تهیه شده از مکانیابی موقعیت دریاچه در شمال پاسارگاد،توسط پوپ 7491 (به تصویر صفحه مراجعه شود) راهنمای نقشه:1:دشت مرغاب 2:درهء تنگ بلاغی 3:پاسارگاد 4:رودخانهء پلوار 5:روستاها 6:حوضچه سنگی 7:آتشدان ساسانی 8:آرامگاه کورش 9:استحکامات بیرونی 01:چهارباغ 11:پل 21:تخت گوهک 31:تل تخت 41:تل خاری 51:جادهء شاهی 61:دوتلون 71:زندان 81:سفالهای هخامنشی 91:سنگ نبشتههای ساسانی 02:غار یزدی 12: کاخ اختصاصی 22:کاخ بارعام 32:کاخ دروازه 42:کاروانسرای سنگی 52:کوشک 62:غراهای باستانی 72:محدودهء مقدس 82:خرابههای دوران اسلامی شکل شمارهء(2):نقشهء باستانشناسی پردازش شده دشت مرغاب و تصویر جادهء شاهی براساس برداشتهای میدانی و با استفاده از ( GPS(Garmin دشت مرغاب ناحیهای کوهستانی از سلسله جبال زاگرس بلند است که شکل و سیمای خود را از چینخوردگیهای زاگرس گرفته و حاصل بستر ناودیس و سازندهای نرم و کممقاوم است.
تأثیر رودخانه و دریاچه باستانی در شکلگیری پاسارگاد وجود عوارض در ساختار زمین به شکل ارتفاعات بخش جنوبی و جنوبی غربی کوههای کوچک،تیرانداز و تنگ بلاغی و همچنین تپهء ماهورهای بخش شمالی دشت مرغاب،این منطقه را به صورت قلعهای طبیعی درآورده و شرایط راهبردی مناسبی برای انتخاب این محل بهعنوان اولین پایتخت هخامنشیان فراهم شده است."