چکیده:
میراث گرانبهای فقیهان و عالمان بزرگ شیعه همواره روشنی بخش اندیشه فرزانگان علم و دانش بوده است و در این میان، کتب ارزشمند فقهی موجبات شکوفایی علوم دینی را فراهم آورده و به تحکیم احکام الهی اسلام کمک شایانی کرده است. خاصه اینکه پژوهشگران و محققان، پیوسته
بدین آثار ماندگار نیازمند بوده و جهت ساماندهی امر تحقیق ناگزیر از پژوهش و دقت نظر در کتب گرانقدر گذشتگان می باشند.
یکی از مشکلاتی که به هنگام کاوش در فقه اسلامی و رجوع به منابع اصیل و قدیمی وجود دارد، مشکل مراجعه به مصادر متعدد و منابع مختلف فقهی است؛ زیرا این متون به گذشته دور مربوط هستند و کثرت آنها و یا در دسترس نبودن بسیاری از آن کتب، همواره برای نویسندگان و پژوهشگران سختی های عدیده ای را در روند تحقیق به وجود آورده است. از این رو، نرم افزار درختواره فقه که مجموعه ای از نسخه های معتبر قدیمی و اصیل فقهی را در خود جای داده، با امکانات پژوهشی و جدیدترین روش های جستجوی نوین از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به پژوهندگان علم و فقاهت ارائه می گردد. محور اصلی این برنامه نمودار درختی 58 باب فقهی بر اساس متون کتب علمای قبل از شیخ طوسی - قدس الله سرّهم - است.
در این برنامه، محتوای کتب فقهی با دسته بندی دقیق و منطقی ارائه شده است و نمایه های مکمل آنان همچون: اصولی، رجالی، تاریخی، ادبی و تفسیری استخراج و دسته بندی گردیده است و با تعیین ادله و اقوال مطرح شده در هر فرع فقهی و ایجاد سیستم های جدید ارجاعی و ارتباطی بین عناوین مربوط به ابواب فقهی، فصل نوینی در پژوهش های فقهی و تولید نرم افزارهای اسلامی گشوده است.
خلاصه ماشینی:
در این برنامه، محتوای کتب فقهی با دستهبندی دقیق و منطقی ارائه شده است و نمایههای مکمل آنان همچون: اصولی، رجالی، تاریخی، ادبی و تفسیری استخراج و دستهبندی گردیده است و با تعیین ادله و اقوال مطرح شده در هر فرع فقهی و ایجاد سیستمهای جدید ارجاعی و ارتباطی بین عناوین مربوط به ابواب فقهی، فصل نوینی در پژوهشهای فقهی و تولید نرم افزارهای اسلامی گشوده است.
امکانات اصلیترین بخش این نرمافزار، درختواره فقهاست که از سه قسمت تشکیل شده است: نمایش: در قسمت نمایش، نمایههای فقهی برگرفته از 58 باب از ابواب متون فقهی در دو محیط کاملاً مستقل ارائه شده است.
دیگر امکانات پژوهشی این قسمت عبارت است از: ـ مقایسه بین ابواب مختلف فقهی؛ ـ سیستم مرتبطات به منظور ایجاد ارتباط بین دو یا چند شاخه؛ ـ سیستم ارجاعات؛ ـ نمایش ادله و آرای ذکر شده در ذیل هر برگ؛ ـ انتقال به متن تفصیلی کتاب؛ ـ دسترسی به نمایههای غیر فقهی که به صورت نمایههای مکمل عرضه شده است.