چکیده:
برنامهریزی درسی :«مدرسه محور» (SBCD) مقولهای است که در پاسخ به نارساییها و مسائل ناشی از برنامهریزی درسی متمرکز به منصه ظهور رسیده است و مهمترین دلیل شکلگیری آن، همسویی بیشتر برنامههای درسی با نیازها و مسائل موجود در سطح مدرسه و جامعه محلی است. با وجود تأکید فزاینده بر ترویج و گسترش برنامههای درسی مدرسه محور، ادبیات برنامه درسی دارای آشفتگیها و عدم قطعیتهای فراوان در خصوص جایگاه و نقش مطالعات نیازسنجی در برنامهریزی درسی مدرسهای است، به نحوی که به این مؤلفه مهم SBCD، نه تنها توجه کافی مبذول نشده است، بلکه کمتر مطالعه مستقلی در این زمینه میتوان سراغ گرفت.
مقالة حاضر که برگرفته از یک مطالعه گسترده دو ساله در این زمینه است، میکوشد تا الگوی ویژهای را برای نیازسنجی برنامه درسی در سطح مدرسه معرفی کند که دربرگیرنده حالات و وضعیتهای مختلف نیازسنجی باشد و بتوان از آن به عنوان یک راهنمای عمل استفاده کرد. الگوی مطرح شده SBCNA درحقیقت بیانگر یک قلمرو مطالعاتی جدید در برنامهریزی درسی است. در پایان مقاله حاضر، ضمن بررسی وضعیت موجود ایران در این زمینه، راههای توجه بیشتر به نیازسنجی در برنامههای درسی مدرسه مدنظر قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"مرحلهء شناسایی و مستند سازی مفاهیم اساسی:در این مرحله،مؤلفههای اصلی الگوی sbcna که حداقل مشتمل بر رویکردها،سطوح،مفروضات و اصول،فعالیتهای عمده و مشارکت در فرایند نیاز سنجی برنامهء درسی مدرسه محور بود،با تأسی از منابع در دسترس مورد بررسی و مستند سازی قرار گرفتند.
درحالیکه نیاز سنجی جبرانی، بر شناسایی نیازها و مسائل گروههای دانش آموزان کند آموز یا دارای پیشرفت تحصیلی پائین متمرکز است و پیش نیازهای ضروری برای تحقق هدفهای برنامهء درسی را مورد بررسی قرار میدهد.
با اینهمهصاحب مقام حداقل سه سناریوی متفاوت و عمده را در این زمینه میتوان متصور شد که عبارتند از: سناریوی اول:الگوی نیاز سنجی برنامهء درسی مدرسه محور محدود:پذیرشی،کلاسی (دانش آموزی)،تشخیصی،مشارکت آموزشی یکی از وضعیتهای شایع نیاز سنجی در بسیاری از نظامهای متمرکز برنامهء درسی،شرایطی است که در آن،برنامههای درسی از سوی مقامات مرکزی برای اجرا به مدارس ابلاغ میشود؛بدون آنکه دخل و تصرف در برنامهء درسی براساس شرایط محیط اجرایی امکان پذیر باشد.
در خصوص آزمون t تک گروهی بررسی دیدگاه کارشناسان و متخصصان در زمینهء سطوح sbcna همانطور که از جدول فوق قابل استنباط است،باتوجه به میزان t های به دست آمده و مقایسهء آن با میزان t های جدول،در سطح اطمینان a %1 میتوان عنوان کرد که تفاوت معنی داری بین میانگین نظری و تجربی وجود دارد و از آنجا که میانگین تجربی از میانگین نظری بالاتر است،میتوان گفت که سطوح بیان شده برای الگوی sbcna از مقبولیت بالایی برخوردار است."