چکیده:
پس از انقراض امپراتوری روم در 476 میلادی،امپراتوری بیزانس شکل گرفت که تا 145 م در حکم پناهگاهی بود که از تمدن اروپای باختری پاسداری میکرد.بیزانس در طول تاریخ، سرزمینهای بسیاری را به تدریج از دست داد،اما قسطنطنیه،پایتخت آن،یازده قرن مقاومت کرد و در پناه برج و باروی خود،عناصر یونانی،شرقی و مسیحی را در هم آمیخت و از این راه یافتههای کهن یونانی و رومی را پس از سقوط نهایی به دست ترکان عثمانی در سال 1453 م،در عصر رنسانس به اروپای غربی منتقل کرد؛و این از ویژگیهای مهم این امپراتوری به حساب میآید. در ایران،تاریخ بیزانس و مطالعات بیزانسی در مجامع دانشگاهی و علمی مهجور مانده است و فقر منابع اصلی و یا حتی تحقیقاتی نیز بر ناشناخته ماندن تاریخ این اپراتوری افزوده است.در راستای این هدف،مقالهء حاضر تاریخنگاری بیزانس را مورد بررسی قرار میدهد.
خلاصه ماشینی:
"در واقع،سید حسن بیگ به پشتیبانی پیروان محلی خود-که به نام جدش(نزار دوم،ملقب به عطاء الله)عطاء اللهی خوانده میشدند و ظاهرا به دستور هم او بود که در نیم قرن قبل،در سیرجان اسکان داده شدند(دفتری،ص 265)-کرمان را به صورت مرکز قانونی و قدرتمند حمایت از اسماعیلیه نزاری در آورد.
بر همین اساس بود که با بروز مجدد برخی اختلافات میان حکمران کرمان و محمد رضا خان و علی خان کرانی سیرجانی و یک دو تن دیگر از بزرگان محلی بر سر حکومت بخشهایی از ایالت کرمان،که در مرتبهء قبل به دخالت و داوری دربار شیراز و تفویض حکومت بخشهای مورد اختلاف به بزرگان محلی انجامیده بود،این بار میرزا حسین خان نواحی تحت فرمان بزرگان محلی طرف اختلاف را به سید ابو الحسن اعطا کرد.
(سپهر،ج 1، ص 092)اما دربارهء خاتمه کار کرمان در سال 9021 هـ-یادآور میشود که به دستور خان قاجار"زن و فرزند سادات شهر بابک را به قریهء کهک که از توابع قم است،نشیمن فرمود که از نخست وطن آن جماعت بود"(سپهر،ج 1،ص 17)و در مورد پیروان امام نزاری نیز فرمان کوچ اجباری اجرا شد و"007 خانوار از جماعت عطاء اللهی بلدهء مزبوره را به توقف ری مأمور داشت.
در اواسط قرن نهم، فوتیوس (Photius) که بعدا اسقف اعظم قسطنطنیه شد،فهرست 082 کتابی را که خود خوانده بود ذکر میکند و در این میان از آثار 33 مورخ یونانی نام میبرد که اغلب از آثار اواخر امپراتوری روم و نیز دورهء بیزانس هستند و از این آثار،حدود 02 اثر امروزه مفقود شده است."