چکیده:
یکی از مباحث اساسی در تاریخ ایلخانان، گسترش تشیع اثنی عشری در این عصر و رسمیت
یافتن این مذهب در دوره ای هر چند کوتاه در سلطنت سلطان محمد خدابنده(703ـ 716) می
باشد. بطور مسلم عوامل بسیاری در این مسأله دخیل بوده است. یکی از این عوامل که
برخی مورخان بطور گذرا به آن اشاره کرده اند، رویارویی و رقابت دو قدرت بزرگ آن
عصر در جهان اسلام یعنی ایلخانان ایران و ممالک مصر می باشد. در این مقاله برآنیم
تا به بررسی این عامل و چگونگی تأثیر آن بر گسترش تشیع در آن عصر بپردازیم.
خلاصه ماشینی:
"[30] اما با بررسی روابط ایلخان تازه مسلمان غازان خان که تمایل شدیدی نیز به فتح مصر داشت درمی یابیم که این روابط در عصر ایخان اسلام دوست نیز ادامه یافت؛ غازان برای ادامة جنگهای خود در شامات و مصر، احساس نیاز فراوان به کمک می کرد که در این میان دولتهای مسیحی اروپا نیز دولتهای مسیحی شرق، به دلیل هدف مشترک از جایگاه ویژه ای برخوردار بودند.
حال باید پرسید آیا می توان گفت سیاستهای غازان مبنی بر دوستی خاندان اهل بیت و گرایشهای شیعی وی نیز نوعی تلاش برای جلب قلوب شیعیان علیه ممالک سنی بوده است؟ برای پاسخگویی به این سؤال باید ببینیم این مسأله سیاست خارجی چگونه در گسترش تشیع نقش داشته است.
» ملک ناصر پس از رسیدن پیام پاسخ داد:«و جواب سخن خطبه و سکه و قبول خراج آن بود که حاصلات این ممالک در مصالح جهاد و غزا محافظت بلاد اسلام مصروف می گردد و از آن چیزی فاضل نمی آید که اداء آن را التزام توان نمود اما قصه استدعا سکه، چنان بخاطر رسیده که بر نقودی که در آن دیار است بر یک جانب نام امیرالمؤمنین و سلطان غازان( در دو سطر) نقش کنند و برطرف دیگر بعد از ذکر «لااله الاالله محمد رسولالله» اسم سلطان مصر را رقم زنند.
ایشان با تلاش برای اتحاد با کشورهای مسیحی اروپا، نیز حکومتهای مسیحی شرق چون ارمنستان صغیر، نیز سیاستهای مذهبی در عصر مسلمانی خود، سعی در استفاده از هر دو فرقه علیه ممالک مصر و شام داشتند در این میان غازان خان با توجه به وجود گروهی از مسلمانان یعنی شیعیان که از دیرباز خلافت عباسی را به نوعی غاصب و غیر مشروع می دانستند سعی در استفاده از این گروه برای رسیدن به اهداف خود در منطقه شامات داشت."