چکیده:
طرح مساله: دگرگونی های پدید آمده در چند دهه اخیر به نحو چشم گیری بر شکل گیری و تشدید مشکلات اجتماعی جوانان تاثیر گذارده است. از جمله مشکلات اجتماعی می توان به «احساس آنومی» در میان افراد اشاره کرد که بازتاب شرایط نابسامان و آنومیک جامعه است. مقاله حاضر به سنجش احساس آنومی اقتصادی در میان جوانان شهر تهران و برخی عوامل تاثیرگذار بر آن می پردازد.
روش: پس از بررسی منابع و نظریه ها و تدوین چارچوب نظری، با شیوه پیمایش و استفاده از پرسش نامه و مصاحبه، اطلاعات مورد نیاز گردآوری شد. حجم نمونه 816 نفر از جوانان شهر تهران بوده که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و به صورت تصادفی انتخاب شدند.
یافته ها: نسبت قابل توجهی از جوانان در ارزیابی خود وضعیت نابسامان و آنومیک جامعه را به تصویر می کشند و در حالتی از گسستگی میان خود و جامعه قرار دارند. این احساس آنومی اقتصادی متاثر از عوامل فردی، خانوادگی، نگرش ها و حالات سردرگمی، بدبینی و بی اعتمادی در جوانان است.
نتایج: یافته های پژوهش منطبق با نظریه های جامعه شناختی به ویژه آراء دورکیم و مرتون نشان می دهد احساس آنومی اقتصادی، در حقیقت، عدم تناسب نیازها و اهداف و امکانات مالی و اقتصادی و راه های دستیابی به آن اهداف بوده که در شخصیت جوانان درونی شده است.
خلاصه ماشینی:
"eimonA o} مسایل و مشکلات اساسی نظامهای اجتماعی-سیاسی به منظور جذب و ادغام جوانان دربدنۀ اجتماعی،تفاوت میان انتظارات و خواستههای آنان با امکانات و راههای دستیابی بهآنها است که احساس عدم سنخیت با ساختار ارزشها و هنجارهای جامعه را بازتابمیدهد.
ازآنجا که در ایران امروز تأثیرگذاری تحولات بر شرایط اقتصادی جامعه پیامدها و آثارمتعددی را بر جای گذاشته و ارزیابی جوانان از این وضعیت اهمیت شایان توجهی دارد،ازمیان ابعاد مختلف آنومی،«احساس آنومی اقتصادی»جهت مطالعه انتخاب شده است.
با توجه به رویکردها و نظریههای مورد بررسی که چارچوب نظری پژوهش را تشکیلمیدهند،میتوان دریافت که مشکلات برخاسته از انتظارات فزاینده،اما برآوردهنشدۀجوانان بازتاب شرایط آنومیک جامعه است،بر این نکته تأکید دارد چنانچه به دلیل فاصلۀساختگی اهداف فرهنگی از فرصتهای عملی و وسایل اجتماعی،رفتارهای افراد برایدستیابی به موفقیتها همگام با توانایی تحقق خواستهها از طریق قانون پیش نرود،این امرموجب ناکامی و احساس آنومی میشود.
در مجموع احساس آنومی اقتصادی در میان جوانان مورد مطالعه که دربردارندۀارزیابی آنان در زمینۀ شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه در ابعاد مختلف به شرح جدولشمارۀ 1 به دست آمده است.
همچنین،بیشترین میزان احساس آنومی اقتصادی به کسانی تعلق داشته که در ارزیابیهای خود ازوضعیت جامعه به نکات بسیار منفی تأکید کرده و تمایل شدید به اقامت در کشور دیگرداشتهاند و کمترین حد هم از آن جوانانی بوده که با نگرش مثبت به شرایط جامعه ازتمایل بسیار کمی برای اقامت در کشور دیگر برخوردار بودهاند )000/0 P( .
در ابعاد دیگرایستارها و ارزیابیها میزان احساس آنومی اقتصادی زیاد در میان جوانانی وجود داشته کهدر تعریف جوانی،مشکلات جوانان،مشکلات جامعه و دلایل اعتیاد،بر شرایط نامناسبجامعه و خلاءهای موجود در مقایسه با عوامل فردی و خانوادگی اشاره کردهاند."