چکیده:
مقالة حاضر رویکرد توسعه اجتماعی به برنامههای فقرزدایی و رفاه اجتماعی را مورد
بحث و بررسی قرار میدهد. در سالهای پایانی دهة بیستم برخی از فرایندهای عینی از
قبیل جهانی شدن، رشد اقتصاد نوین جهانی، تضعیف دولت رفاه در کنار فرایندهای فکری و
فرهنگی همچون نقد نظامهای سیاسی و اقتصادی، و الگوهای رایج توسعه اقتصادی،
فقرزدایی و رفاه اجتماعی را به چالش کشیدند. نتیجه این چالش طرح رویکرد توسعه
اجتماعی یا توسعة جامعة محور بود. رویکرد توسعه اجتماعی به فقرزدایی و رفاه اجتماعی
از حیث شاخصها، تمایزپذیری، اهداف، تمرکز، روش، مقاصد، سنجههای موفقیت و عاملین
اجرا با رویکردهای رایج رفاه و تأمین اجتماعی متفاوت بودند. اولین بخش این مقاله به
طرح زمینههای تاریخی و مفهومی رویکرد توسعه اجتماعی میپردازد و بخش دوم مقاله
مفهوم فقرزدایی و رفاه اجتماعی با بنیانهای محلهای را مطرح میکند که گسترش
رویکرد توسعه اجتماعی به سطوح ملی و به ویژه در مناطق شهری میباشد. در این بخش
مقولات توسعة اجتماع محور، کاربرد توانمندیها و داراییهای محلی برای فقرزدایی و
تأمین رفاه، به قامتسازی خدمات رفاهی، کار داوطلبانه در اجتماع محلی و مراکز رفاهی
اجتماع محور مورد بحث قرار میگیرند. بخش سوم مقاله با ارزیابی قانون برنامه چهارم
توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تأثیرپذیری این قانون از رویکرد توسعه اجتماعی
در سیاستها و مواد قانونی مربوط به فقرزدایی و رفاه اجتماعی را آشکار میکند.
آخرین بخش مقاله ضمن نتیجهگیری از مباحث مطرح شده، بر ضرورتهای گسترش رویکرد
توسعه اجتماعی در فقرزدایی و ساماندهی نظام رفاه اجتماعی در ایران تأکید میکند.
خلاصه ماشینی:
"نمودار 2: ابعاد اجتماعی و محلی توسعه الگوها فرایندها و ویژگیها جامعة مدنی محلیLocal Civil Society ضعف دولت ملی و رشد سازمانهای مدنی (CSOs)توسعة جنبشهای اجتماعی شهری اهمیت سازمانهای غیردولتی در سطوح محلی (NGOs)شکلگیری سازمانهای مبتنی بر اجتماعات محلی (CBOs)افزایش حرمتگذاری، حمایت و اعتماد به نهادهای محلی حاکمیت محلیLocal Governance تلاش برای اصلاحات در سطح محلی توجه بیشتر به مسائل در مقیاس محلی تفویض اختیارات دولتها به سطوح پایینتر طرح مفهوم دموکراسی محلی تلاش برای بهبود عملکرد خدمات شهری افزایش مشارکت مردم در سطح محلی نسبت به سطح ملیراهبرد مدیریت یکپارچه در سطح محلی توسعة محلیLocal Development راهبردهای رقابتپذیری منطقهای و شهری تقویت جایگاه محلی در نظام اقتصاد جهانی جذب علایق وسرمایهگذاریهای بیرونی در سطح محلی مبارزه با جرایم و بهبود محیط محلی برای جذب توریست تعادل بین نیازهای محلی و جهان وطنی تقویت توانایی حل مسائل در سطح محلی ائتلاف رهبران محلی با بخش تجاری توسعة اجتماعات محلهایCommunity Development اهمیت یافتن مناسبات اجتماعی در مقابل مناسبات اقتصادی اهمیت واحدهای خانوادگی،همسایگی، محلهای و شهری تأکید بر توانمندسازی و ظرفیتسازی ایجاد تحرک در مردم و نهادهای محلی برای طراحی و اجرای ابتکارات محلی توجه به شاخصهایی چون سرمایه و همبستگی اجتماعی محلی گیدنز (1378) خواهان نوسازی نهادهای رفاهی موجود است و از سیاست یکپارچگی یا شمول اجتماعی (Social Inclusion) دفاع میکند."