چکیده:
طرح بحث: تأمین اجتماعی، بهعنوان یکی از نهادهای ضروری برای زندگی نوین، در سایة
تحولات جهانی در مفهوم حق و ساختار سیاسی حکومت شکل گرفته است. با وجود انجام
تحقیقات نسبتا مفصل در زمینه تأمین اجتماعی از جنبههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و
تاریخی، این موضوع ـ به ویژه در کشورمان ـ به ندرت از لحاظ حقوقی مورد تجزیه و
تحلیل قرار گرفته است.
روش تحقیق: این مطالعه با استفاده از روش کتابخانه انجام شده است و هدف از آن
مطالعه روند شکلگیری حقوق تأمین اجتماعی و تحولات آن با تکیه بر اسناد و مقررات
بینالمللی میباشد.
یافتهها: بررسی موضوع نشان داد که رابطة منسجمی از حیث حق و تکلیف بر تأمین
اجتماعی میان دولت و مردم وجود دارد و لذا حقوق تأمین اجتماعی یکی از مقولههای
حقوق بشر به شمار میآید.
خلاصه ماشینی:
"(Atkinson, 1989:99) واژه «تأمین اجتماعی» را دارای معنایی دوجانبه میداند که سیاستگذاری دولت در زمینه تأمین اجتماعی یا مجموعهای از رویهها را شامل میشود و در هر صورت بیش از اینکه نتیجه اقدام عملی باشد، ناشی از طرز تفکر دولتها و رویهای است که آنها به عنوان یکی از ابعاد سیاست کلان خود در زمینه تأمین اجتماعی لحاظ میکنند.
نتیجه منطقی آنچه ذکر شد، این است که دولتها در اعطا یا عدم اعطای حقوق تأمین اجتماعی به اتباع و اشخاص مقیم در آن کشور مختار نیستند و این تکلیف به عنوان یکی از مهمترین نتایج تلاشهای همهجانبه برای شناسایی حقوق بنیادین بر عهده تمامی دولتها قرار دارد.
در توجیه ضرورت توجه به امر کنترل و بازرسی از حیث مراعات حقوق اجتماعی، برخی از نویسندگان تصریح کردهاند که اصول عدالت اجتماعی باید در این زمینه به طور دقیق و به همان مفهومی که در فلسفه سیاسی جان رالز مطرح شده، اجرا گردد و «سازمانی که مسؤول واگذاری حقوق اجتماعی است، از تحقق حداقل تأمین اجتماعی بر تکتک شهروندان اطمینان حاصل نماید» (Euzéby, 2004:111).
با وجود پیشرفتهای حاصله در پایدار کردن مفهوم تأمین اجتماعی و التزام دولتها به اعطا و رعایت این حقوق، در حال حاضر فقط یکسوم از مردم جهان از تأمین اجتماعی کافی برخوردارند و نیمی از جهانیان فاقد حمایت اجتماعی هستند (Kannan, 2004:6) باید اذعان داشت که آمار کاستیها و نادیده گرفتن حقوق بیشتر به کشورهایی تعلق دارد که در زمره فقیرترین دول جهان هستند یا از لحاظ ساختار سیاسی در وضعیتی هستند که جایگاه مشخصی در قانون اساسی آنها برای حقوق بشر دوستانه ملت (از جمله، تأمین اجتماعی) در نظر گرفته نشده است.
International Social Security Association, Geneva, Available at: <http://www."