چکیده:
مقاله،حاضر،با بررسی جوانب مختلف«رقابت»،ضرورت ایجاد«رفاقت»در کلاس درس را مورد تأکید قرار میدهد.ایجاد رقابت در میان دانشآموزان و مقایسهء آنها با یکدیگر موجب حسادت،احساس حقارت،تضعیف عزتنفس،و شوق یادگیری میشود:زمانی که این نوع رقابت با تشویق و پاداش توأم گردد،آثار منفی آن به مراتب بیشتر میشود.برای اینکه فراگیران با توجه به قابلیتهای منحصربهفرد خود رشد کنند و یادگیری در محیطی انسانی صورت گیرد،باید رقابت بیرونی به رقابت درونی و رفاقت تبدیل شود.بررسیها نشان میدهد که رویکرد یادگیری مشارکتی در این زمینه مؤثر بوده است؛کار گروهی،همفکری و مشورت دانشآموزان با یکدیگر،ارتباط نزدیک معلم با شاگردان و راهنمایی آنان،و احساس مسئولیت فردی و گروهی از مشخصههای مهم یادگیری مشارکتی هستند.این امر علاوه بر تقویت روابط عاطفی،رشد مهارتهای کلامی،ارتباطی و فکری،در پرورش حس مسئولیت اجتماعی،افزایش موفقیت تحصیلی و عزتنفس شاگردان تأثیر بسزایی دارد.اجرای این رویکرد،مستلزم همکاری خانه با مدرسه،توانایی معلم در ادارهء کلاس،برنامهریزی دقیق و تناسب عناصر نظام آموزشی با یکدیگر است.
خلاصه ماشینی:
"در نتیجه به جای اینکه دوستی به حسادت تبدیل شود رقابت به رفاقت تبدیل میگردد؛ یادگیری در محیطی آرام،دلپذیر،و انسانی صورت میگیرد عشق و محبت انسانها نسبت به هم افزایش مییابد شعار دیرینهء رشد و شکوفایی استعدادها عملی میشود؛ دانشآموزان در برابر رشد و یادگیری خود احساس مسئولیت میکنند و با عشق و علاقه نقش«یادگیری مشارکتی»در ایجاد رفاقت در کلاس درس صاحبنظران تعلیم و تربیت،در دههء اخیر،به منظور توسعه روحیه رفاقت و همکاری در میان دانشآموزان روش یادگیری مشارکتی1را مطرح کردهاند.
رقابت در میان فراگیران که معمولا از طریق مقایسه کردن آنها با یکدیگر صورت میگیرد،پیامدهای منفی فراوانی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:تضعیف شدن روابط عاطفی میان فراگیران؛تبدیل شدن رفاقت به دشمنی و حسادت،عدم برخورداری فراگیران بهطور برابر از فرصتهای آموزشی در کلاس درس؛افزایش احساس حقارت و کاهش اعتماد به نفس در شاگردان؛عدم آگاهی واقعی فراگیران از تواناییها و قابلیتهای شخصی؛تضعیف روحیهء همکاری و مشارکت؛عدم شناخت معلم از ویژگیهای منحصربهفرد فراگیران؛افزایش دلسردی و نومیدی در بین فراگیرانی که از نظر درسی ضعیف هستند؛ایجاد غرور در فراگیرانی که از نظر درسی قوی هستند(این غرور موجب میشود تا در حد معینی از پیشرفت متوقف شوند و از همهء توان خود برای رشد یافتن بهره نگیرند)؛ایجاد اضطراب در فراگیرانی که از نظر تحصیلی نسبت به سایرین رتبهء بالایی کسب کردهاند(زیرا نگران هستند که مبادا موقعیتشان را از دست بدهند)؛جابهجا شدن هدف و وسیله(زیرا یادگیری ارزش واقعی خود را از دست میدهد و همهء توجه معطوف به برنده شدن میگردد)و تقویت قدرت حفظ کردن به جای تفکر و اندیشه پیرامون مطالب درسی."