چکیده:
برای سنجش و رتبهبندی توسعهء اقتصادی مناطق،شاخصهای زیادی وجود دارد که هرکدام از آنها اهمیت خاصی دارند.با توجه به این که تعداد شاخصهای اقتصادی بسیار زیاد بوده و شاخصهای منتخب درجات متفاوتی از اهمیت دارند،انتخاب شاخصهای خاص بر نتیجهء تحقیق تأثیر بسزایی میگذارد.این تحقیق با استفاده از 25 شاخص اقتصادی،به دنبال سنجش سطح توسعه یافتگی اقتصادی و رتبه- بندی استانهای ایران است.برای سنجش توسعه یافتگی اقتصادی میتوان از مدلهای مختلفی استفاده کرد.در این مقاله برای سنجش سطح توسعه یافتگی اقتصادی و رتبهبندی استانهای ایران از روش تحلیل عاملی استفاده شده است.نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که اختلاف بسیاری بین استانهای ایران از نظر درجهء توسعه یافتگی اقتصادی وجود دارد بهطوری که استانهایی مانند:تهران،اصفهان و خراسان رضوی توسعهیافته،برخی دیگر از استانها مانند:ایلام،سیستان و بلوچستان،کهکیلویه و بویراحمد،محروم و سایر استانها از نظر شاخصهای توسعهء اقتصادی در حد متوسطاند و از استانهای بالا دست و پایین دست خود فاصله گرفتهاند که این وضعیت،باعث ایجاد یک شکاف اقتصادی در بین استانهای ایران شده است.
خلاصه ماشینی:
"نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که اختلاف بسیاری بین استانهای ایران از نظر درجهء توسعه یافتگی اقتصادی وجود دارد بهطوری که استانهایی مانند:تهران،اصفهان و خراسان رضوی توسعهیافته،برخی دیگر از استانها مانند:ایلام،سیستان و بلوچستان،کهکیلویه و بویراحمد،محروم و سایر استانها از نظر شاخصهای توسعهء اقتصادی در حد متوسطاند و از استانهای بالا دست و پایین دست خود فاصله گرفتهاند که این وضعیت،باعث ایجاد یک شکاف اقتصادی در بین استانهای ایران شده است.
1-4-فرضیه تحقیق محقق،با اشراف نسبی به موضوع تحقیق و همین طور توانایی در جهت انجام تقریبی گمانهها در موضوع تحقیق،برای آزمایش آزمون،فرضیاتی را که هدف اصلی و ماهیت تحقیق است،مطرح میکند و با سنجیدن آنها وظیفهء محول شده را انجام میدهد؛فرضیهء این تحقیق به قرار زیر است: 1-4-1-بین استانهای کشور از نظر سطح توسعهء اقتصادی تفاوت زیادی وجود دارد.
تمرکزگرایی شدید ثروت و سرمایه در برخی از استانها و عدم سرمایهگذاری اولیه برای تأمین نیازهای ابتدایی در برخی از استانهای دیگر باعث نوعی دوگانگی شدید اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی در استان- های ایران شده است؛بهطوری که استانهایی که سرمایهگذاری بیشتری بر روی آنها انجام گرفته و ارزش افزودهء بیشتری ناشی از تولید و فروش کالاها و خدمات دارند،از نظر توسعه موقعیت بهتری به دست آوردهاند، همانند تهران و اصفهان،و برعکس،استانهایی که در آن سرمایهگذاری محدودی شده؛با وجود دارا بودن منابع طبیعی(نفت،جاذبههای گردشگری و غیره)هنوز نتوانستهاند از فقر و محرومیت رهایی یابند؛همانند: کهکیلویه و بویراحمد و چهار محال و بختیاری.
گروه دوم،به عنوان استانهای نسبتا توسعه یافته محسوب میشوند که عبارتند از: آذربایجان شرقی،کرمان،یزد،گیلان،بوشهر،آذربایجان غربی و هرمزگان که سطح توسعهء اقتصادی این استانها از استانهای گروه اول پایینتر است و شاخص ترکیبی اقتصادی آنها بین(1/01 و /32-)قرار دارد."