چکیده:
در طول دوره آماری(1383-1330)نشان داد که رخداد بارش تقریبا در 3/3%از ایستگاههای بررسی شده(35 ایستگاه از مجموع 1066 ایستگاه)مستقل از تأثیر سامانه پرفشار جنب حاره است.این ایستگاهها عمدتا کرانهها و پسکرانههای جنوبی خزر و نواحی شمال غرب کشور را دربرمیگیرند.از سوی دیگر،رخداد بارش تقریبا در 96/7%ایستگاههای مورد بررسی(1031 ایستگاه از مجموع 1066 ایستگاه)مستقل از تأثیر سامانه پرفشار جنب حاره نیست و به شدت تحت کنترل پرفشار جنب حاره در زمان حاکمیت این سامانه بر روی ایران است. گوی گردشی اصلی در قالب دورههای سرد،گذار و گرم در نیمکره شمالی قابل تشخیص است.به منظور تحلیل رفتار زمانی پرفشار جنب حاره،با انتخاب چارچوبپوش مناسب،میانگین ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 660 هکتوپاسکال برای هریک از روزهای تقویم خورشیدی 1383-1330 محاسبه و استانداردسازی شد.بدین ترتیب، ماتریسی به ابعاد 1*19724 به دست آمد که شامل ناهنجاریهای فاز مثبت و منفی(تشدید و تضعیف پرفشار جنب حاره)در هر روز بود.مقایسه فراوانی روزهای رخداد فاز مثبت با فراوانی روزهای رویداد فاز منفی در تراز مورد بررسی،نشان داد که در طی نیمسده گذشته روزهای تشدید و حضور قوی پرفشار جنب حاره نسبت به روزهای تضعیف این
خلاصه ماشینی:
"زبانه شرقی این سامانه پرفشار نیز در زمان اول استقرار و حاکمیت این الگو پس از عبور از روی بخش- های غربی و مرکزی افریقا و ضمن گذر از نیمه جنوبی دریای سرخ با عبور از روی خلیج عدن11،سرانجام تا غرب دریای عرب21در شرق عمان گسترش مییابد که در مقایسه با زمان دوم رخداد الگوی 1-2(گذار آغازین پاییزی)ضمن کاهش گستره مداری خود به طرف شرق،اندکی نیز به سمت جنوب(عرضهای پایینتر)متمایل میگردد.
در عین حال،انتقال منحنی هم ارتفاع 0834 ژئوپتانسیل متر به عنوان مرز بیرونی بادهای غربی از شمال دریای عرب در الگوی دوره سرد(2-1)به خلیج فارس و بخشهای جنوبی ایران در زمان دوم رخداد الگوی1- 1(گذار آغازین بهاری)نشاندهنده پسروی و کاهش قلمرو نصف النهاری بادهای غربی است.
چنانچه زمان دوم رخداد این الگو(گذار آغازین پاییزی)با الگوی گردشی دوره گرم(2-2)مقایسه گردد،مشخص میشود که این سامانه پرفشار ضمن تضعیف و کاهش شدت از نظر نصف النهاری به طرف جنوب(عرضهای پایینتر)و از لحاظ مداری اندکی به طرف اقیانوس اطلس شمالی تغییر مکان میدهد.
در عین حال،انتقال منحنی همارتفاع 0834 ژئوپتانسیل متر به عنوان مرز بیرونی بادهای غربی از روی خلیج فارس و جنوب ایران در زمان اول رخداد الگوی 1-1(گذار پایانی پاییزی)به شمال دریای عرب در الگوی دوره سرد(2-1)نشان از پیشروی بادهای غربی به جنوبیترین حد خود در این الگو دارد(شکل 5).
اجرای این روش نشان داد که رخداد بارش در ایران به استثنای قلمرو خزری که با فرود شرق مدیترانه مرتبط است و پهنه آذری که متأثر از دو فرود شرق مدیترانه و دریای سیاه-مدیترانه است؛در دیگر بخشهای کشور به شدت تحت کنترل پرفشار گسترده جنب حاره در زمان حاکمیت و نمود این سامانه بر روی ایران است و عملا متوقف شده است."