چکیده:
<P>حاکم بر نظریهء فعل گفتاری،نظیر مقاصد،گرایشها و اعتقادات دو سویهء میان متکلم و مخاطب وابستهاند.نظریهء فعل گفتاری،دارای پیامدهای مهم در معرفتشناسی دینی و معنیشناسی است که در این مقاله به برخی از آنها اشاره خواهد شد.</P><P>زبان چگونه از عالم حکایت میکند؟این پرسشی است که از دیرباز قبل تاکنون مورد علاقه بسیاری از فیلسوفان زبان بوده است.از نظر بسیاری از فیلسوفان قرن بیستم مانند فرگه،راسل،ویتگنشتاین متقدم،فهم ساختار زبان،روشنکنند، واقعیت عالم است.به اعتقاد این افراد،وظیفهء اصلی جملههای اخباری،در مقابل جملههای انشایی علاوه بر تعبیر از ماهیاتی معنایی-معرفتشناختی به نام«قضیه»،توصیف،یا گزارش از واقعیات امور از روی صدق یا کذب است.اما به نظر آستین میان اداهای اخباری و انشایی تمایزی ماهوی وجود ندارد،زیرا در هنگام ادای جملهها،اعم از اخباری یا انشایی-توسط متکلمان زبان افعالی انجام میگیرد؛افعالی نظیر اخبار،توصیف،امر،نهی،درخواست،عذرخواهی و وعده.اینگونه افعال که«افعال گفتاری»نامیده شدهاند،دارای انواعی هستند.بنابراین به نظر این افراد،که به«نظریهء فعل گفتاری»مشهور گردیده است،میان اداهای اخباری و انشایی،تمایزی ماهوی وجود ندارد،زیرا هر ادا دارای جنبهای انشایی یا«قوهء غیرکلامی»است که نوع فعل گفتاری انجام شده را تعیین مینماید.افزون برآن،هر ادا بر روی مخاطب خود دارای تأثیراتی به نام«افعال با کلامی»است.براساس نظریهء فعل گفتاری،افعال گفتاری،اعم از افعال غیرکلامی و با کلامی،تنها تابع قواعد معنیشناسی و معرفتشناسی حاکم بر آنچه متکلم میگوید نیست،بلکه بیش از آن،به قواعد و فروض</P>
خلاصه ماشینی:
انشایی/اخباری اما از نظر آستین(همان،5)جملههای بسیاری وجود دارند که هرچند به لحاظ قواعد دستور زبان و برخی ملاکهای دیگر اخباری هستند،اما چیزی را توصیف نمیکنند،یا واقعیتی را گزارش یا تبیین نمینمایند و بنابراین،سؤال از صدق یا کذب آنها هم سؤالی نامفهوم خواهد بود.
همچنین هنگامی که کسی به کسی دیگر بگوید«خوش آمدید»،اما پس از آن برخلاف اقتضای خوشامدگویی نسبت به وی اهانت و توهین روا دارد،در اینگونه موارد هرچند ادا و فعلی انجام شده است،اما به دلیل اینکه قرارداد به درستی بکار برده نشده است،آن ادا یا فعل فاسد خواهد بود آستین(همان:03،83)این نوع فساد در اداهای انشایی را «سوء استعمال»2نامیده است.
به نظر آستین(همان:05،35)اداهای اخباری و انشایی از چند جهت با یکدیگر مشابهند:اول آنکه برخلاف مطالب گفته شدهء آغازین این فصل،رابطهء استلزامی فوق نه تنها میان قضایا یا اداهای اخباری برقرار است،بلکه میان خود اداهای انشایی هم این رابطه برقرار است:1-«ایجاب»،مانند ادای انشایی«من قول میدهم»،که ایجاب میکند این ادا را که«من باید آن کار را انجام دهم»،2-«استلزام»،مانند ادای انشایی«من قول میدهم»،که مستلزم آن است که«من قصد میکنم که آن کار را انجام دهم»،3-«تقدیر»، مانند«من ساعتم را به تو میبخشم»،که در تقدیر میگیرد که«ن دارای ساعت هستم».
به عبارت دیگر،در هنگامی که متکلم چیزی را میگوید،او چیزی را قصد کرده است و عمل مفاهمه تنها در صورتی با موفقیت انجام میگیرد که این قصد از سوی مخاطب تشخیص داده شود(باخ و هارنیش،9791،3)48،باخ،1891،32،42،4991، 472-082،8991،18،38).
از سوی دیگر موفقیت فعل پس بیانی هم وابسته به آن است که H بتواند افعال فوق را به ترتیب تشخیص 3-3-اعتقادات قرینهای دو سویه1استنباطی و نقش آنها در مفاهمه همانگونه که دیدیم از نظر آستین و سرل افعال گفتاری(افعال غیربیانی)افعالی قراردادی بودند.