چکیده:
پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی و مقایسة قابلیتهای قواعد فهرستنویسی آنگلوآمریکن و الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) در تامین اهداف و کارکردهای مورد نظر از فهرست کتابخانه پرداخته و نقاط قوت و ضعف هریک را مشخص کند. در این پژوهش، که به روش پیمایش مقایسهای انجام شده است، بررسی دو الگو توسط سیاهه وارسی طراحی شده از سوی محققان انجام شده است. بدین ترتیب که با استفاده از متون و مدارک موجود و جستوجو در پایگاههای فهرستگان ملی آمریکا و فهرست جهانی، که بهعنوان نمونه برگزیده شدند، به پاسخگویی سیاهة ارزیابی پرداخته شده است. همچنین تجزیه و تحلیل دادههای بهدست آمده از سیاهه وارسی پژوهش، بهصورت تحلیلی و مقایسهای انجام شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی در زمینة اهداف و کارکردهای فهرست، مبنای توصیف آثار در پیشینههای کتابشناختی، ساختار پیشینههای کتابشناختی، تعیین کارکردهای عناصر دادهای موجود در پیشینههای کتابشناختی، و سطح و نحوة توصیف مدارک در پیشینههای کتابشناختی کامل تر از قواعد فهرستنویسی آنگلوآمریکن عمل کرده و به نحو موثرتری قادر به پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی کاربران فهرست کتابخانهای است. از جمله معایب الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی نسبت به قواعد فهرستنویسی انگلوآمریکن میتوان به مقبولیت جهانی پایینتر، عدم آموزش کتابداران و فهرستنویسان، عدم آشنایی کاربران فهرستها با این الگو، نیازهای نرمافزاری خاص، و هزینههای فهرستنویسی اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
"نتایج پژوهش نشان میدهد که الگوی ملزومات کارکردیپیشینههای کتابشناختی در زمینه اهداف و کارکردهای فهرست،مبنای توصیف آثار در پیشینههای کتابشناختی،ساختار پیشینههایکتابشناختی،تعیین کارکردهای عناصر دادهای موجود در پیشینههایکتابشناختی،و سطح و نحوه توصیف مدارک در پیشینههایکتابشناختی کاملتر از قواعد فهرستنویسی آنگلو آمریکن عمل کردهو به نحو مؤثرتری قادر به پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی کاربرانفهرست کتابخانهای است.
National Union Catalog (NUC) افتههای پژوهش در این بخش،یافتههای پژوهش،تجزیه و تحلیل دادهها و بحث در مورد آنها در قالب هفتسؤال در جنبههای مختلف فهرست،در اندازهای که پاسخگوی اهداف این پژوهش باشد،به شرح زیر ارائه میشود: سؤال 1:عملکرد قواعد فهرستنویسی آنگلو آمریکن و الگوی ملزومات کارکردی پیشینههایکتابشناختی در زمینۀ تأمین اهداف و کارکردهای فهرست کتابخانه چگونه است؟ در قواعد فهرستنویسی آنگلو آمریکن اهداف و کارکردهای فهرست به وضوح مورداشاره قرار نگرفته است،بلکه از شواهد دیگری میتوان به حضور غیر مستقیم آنها پی برد.
سؤال 6:عملکرد قواعد فهرستنویسی آنگلو آمریکن و الگوی ملزومات کارکردی پیشینههایکتابشناختی در زمینۀ نحوۀ توصیف مدارک در پیشینههای کتابشناختی چگونه است؟ در قواعد فهرستنویسی آنگلو آمریکن،صرف نظر از اینکه فهرست توسط چه کاربرانیمورد استفاده قرار میگیرد و این فهرست جهت تأمین کدام یک از کارکردهای موجود تنظیمشده است،از دادههای کتابشناختی یکسانی در پیشینههای کتابشناختی استفاده میشود.
از دیدگاه الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی،در کنار برخی عناصردادهای،که وجودشان در پیشینۀ کتابشناختی صرف نظر از سطح مدرک و کارکردهایمورد نظر از پیشینه لازم و ضروری است،عناصر دادهای دیگری وجود دارند که بایدبه صورت برگزیده،جهت توصیف مدارک در سطوح خاص یا جهت تأمین کارکردهایمشخص مورد استفاده قرار گیرند."