چکیده:
یکی از رویکردهای نوین برنامهریزی، برنامهریزی راهبردی است که بیشتر سازمان ها به آن گرایش پیدا کرده اند . هدف این مقاله تبیین مبانی برنامه ریزی راهبردی و بررسی دلایل ضرورت استفاده از این نوع برنامه ریزی در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی است. روش/رویکرد پژوهش: این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعه منابع مکتوب و الکترونیکی انجام شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی با مشکلاتی از قبیل کمبود بودجه، تغییرات محیطی ناشی از عوامل مختلف علمی و فناورانه، اجتماعی ـ فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی روبه رو هستند. نتیجه گیری: کتابخانه ها به عنوان یک سازمان، به شدت از تحولات شتابان در زمینه های مختلف علمی، اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی متاثر هستند و همواره با چالش های زیادی مواجه می شوند که ناشی از این تحولات است . کتابخانه ها باید بتوانند خود را با تغییرات مداوم هماهنگ کنند و از آنجا که برنامه ریزی سنتی چنین قابلیتی ندارد، یعنی انعطافپذیر نیست و بدون در نظر گرفتن تغییرات آینده و با توجه به شرایط فعلی طراحی شده نمی تواند چندان موثر واقع شود، باید توجه خود را به برنامه ریزی راهبردی معطوف نمایند.
خلاصه ماشینی:
غفوریان (غفوریان (۱۳۸۶، ص (۳۱ راهبرد را رویکردی میداند که سازمان را به منظور بهترین پاسخ گویی ممکن به عوامل محیطی فرصتها و تهدیدها هدایت میکند که حاصل این رویکرد خلق مزیت رقابتی برای سازمان است متیوز (متیوز، ۱۳۸۷، ص۳)، راهبرد را به عنوان طرحی از مقاصد سیاستها، برنامه ها اقدامات تصمیمات و تخصیص منابع میداند که روشن میکند که یک سازمان چیست چه کار میکند و چرا برنامه ریزی راهبردی و ضرورت آن در کتابخانهها و مراکز اطلاع رسانی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی سازمانهایی هستند که همچون سازمانهای دیگر، برای ارتباط با آینده به برنامه ریزی نیاز دارند برنامه ریزی موفق جهت گیری صحیحی را برای فعالیتهای کتابخانه فراهم میآورد و موقعیت آرمانی موقعیتی است که در آن همه فعالیتها و واحدها در یک جهت مشترک کار کنند اوانز، ۱۳۷۷ ، ص ١٨٤) برنامه ریزی شرایط همگرایی به سمت اهداف مشترک را فراهم میکند کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی از یک طرف با توجه به غیر انتفاعی بودن و هزینه بری آنها، منابع مالی زیادی را برای سرمایه گذاری در نظام کتابخانه ای کشور نیاز دارد و شکست در این سرمایه گذاریها و تحقق نیافتن اهدافی که برای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی تعیین شده است هزینه های هنگفتی را برای دولت و ملت به بار خواهد آورد؛ و از طرف دیگر، با توجه به ماهیت غیر انتفاعی ،آن همواره با کاهش بودجه مواجه است و چالشهای دیگری از قبیل افزایش تعداد و قیمت پایگاههای اطلاعاتی و مجلات و منابع مختلف اطلاعات، تغییرات ،اجتماعی، فرهنگی ،اقتصادی، سیاسی، علمی و فناورانه افزایش انتظارات مراجعه کنندگان و تحول نقش کتابخانه ها فرا روی کتابخانه ها قرار گرفته است.