چکیده:
از عالمان برجستۀ متقدم شیعی در عرصۀ قرائات، فقه، ادبیات و حدیث، ابان بن تغلب است. گزارشهای رجالی دربارۀ وی اندک به نظر میرسد. از دیگر سو، در مطالعۀ تاریخ علوم اسلامی در دو سدۀ نخست هجری، بازشناسی شخصیتهای کلیدی همچون وی، و رفع ابهام دربارۀ اندیشه و حیات ایشان، اقدامی بنیادین محسوب میشود. یک روش برای شناخت بهتر این قبیل شخصیتها، توجه به إسناد روایات ایشان، و استخراج دادههای تاریخی مندرج در آنهاست. این مطالعه میکوشد به تحلیل إسناد ابان به طبقۀ صحابه و تابعین بپردازد، و با شناسایی و دستهبندی استادان وی در این دو نسل، شواهدی از حیات و اندیشۀ ابان را بازکاود، از تحصیلات وی پرده بردارد، و وابستگیهای مکتبی او را بازشناسد.
خلاصه ماشینی:
"جدول مشخصات مشیخۀ ابان در نسل تابعین نام راوی وفات گرایش مذهبی کلی بوم روایات ابان از وی موضوع روایات حنش بن معتمر ح 85 ق ؟ کوفی 1 فضل اهل بیت( انس بن مالک 93 ق عامی بصری 1 تفسیر ابراهیم نخعی 95 ق عامی کوفی 2 فقه امام سجاد 95 ق شیعی مدنی 1 فقه سعید بن جبیر 95 ق عامی مکی 1 تفسیر مجاهد بن جبر مکی 103 ق عامی مکی 7 تفسیر عکرمه 105 ق خارجی مدنی 17 عمرو بن مره 106 ق مرجئی کوفی 1 اخلاق شعبی 110 ق عامی کوفی 1 تفسیر عدی بن ثابت انصاری ح 110 ق شیعی کوفی 1 سیره عطیة بن سعد عوفی 111 ق شیعی کوفی 3 تفسیر، سیره، فقه طلحة بن مصرف 112 ق عامی کوفی 3 فقه، قرائت امام باقر( 114 ق شیعی مدنی 12 قتادة بن دعامه 118 ق عامی بصری 2 قرائت، فقه علقمة بن مرثد ح 120 ق عامی کوفی 2 فقه نام راوی وفات گرایش مذهبی کلی بوم روایات ابان از وی موضوع روایات منهال بن عمرو ح 120 ق شیعی کوفی 1 تفسیر سلمة بن کهیل 122 ق عامی کوفی 3 تاریخی سماک بن حرب 123 ق عامی کوفی 2 اخلاق و فقه جعفر بن ایاس 124 ق عامی بصری 1 اخلاق ابواسحاق سبیعی 127 ق عامی کوفی 7 فقه، دعا، قرائت، سیره عاصم بن ابیالنجود 128 ق عامی بصری ؟ محمد بن منکدر 130 ق عامی مدنی 1 فقه عبدالله بن شریک ح 130 ق شیعی کوفی 1 تاریخ یونس بن خباب ح 135 ق شیعی کوفی 1 فقه اعمش 148 ق شیعی کوفی 7 تفسیر، اخلاق، قرائات، فقه عمران بن میثم ؟ شیعی کوفی 1 فضل اهل بیت( با بازگشت از مدینه به کوفه، بعد از درگذشت امام باقر(114 ق)، وی بیشتر از گذشته به فقه، و کمتر به قرائات علاقه نشان داد."