چکیده:
اینترنت و تکنولوژی های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، همه فرآیندهای مورد نیاز برای اتخاذ، تدوین و انتقال دانش به ویژه در سازمان های علمی- آموزشی و پژوهشی را متاثر ساخته است. مجموع فرآیندهای سازمانی مورد نظر، بخشی از سرمایه فکری در هر سازمان است. سرمایه فکری، بهطور خلاصه، دارایی های نامرئی و غیرملموس سازمان است که برای رسیدن به اهداف سازمانی به کار گرفته می شود. در مقاله حاضر (که برگرفته از نتایج یک پیمایش، با حجم نمونه 1200 نفر است) به بررسی اثر تکنولوژی اینترنت بر ابعادی از سرمایه فکری (سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی) در دانشگاه های ایران پرداخته ایم. مبتنی بر اصول نظری مطرح در این تحقیق، بهره مندی از اینترنت (در قالب دسترسی و مصرف آن) می تواند عاملی اساسی در رشد سرمایه فکری یک سازمان (در اینجا دانشگاه) باشد. نتایج حاصل از پیمایش نشان می دهد که دانشگاه های مختلف به لحاظ سطح سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی، وضعیت متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. از سوی دیگر، سطح دسترسی به اینترنت و نیز مصرف اینترنت (نوع مصرف و حجم مصرف)، به عنوان اصلی ترین متغیرهای مستقل تحقیق، بر سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی در کل جامعه آماری اثرات معنادار (مثبت و مستقیم) دارد. به علاوه نتایج نشان می دهد که عوامل دیگری در فرآیند اثرگذاری دسترسی به اینترنت بر ابعاد فردی سرمایه فکری دخالت دارند. از جمله این عوامل، متغیرهای دانشگاه، گروه آموزشی مرجع، مقطع تحصیلی (دانشجویان) یا رتبه علمی (اعضای هیئت علمی) و جنسیت آنها است. در نهایت اینکه متغیر بهره مندی از اینترنت (به عنوان اصلی ترین متغیر مستقل تحقیق) در کنار متغیرهای سن، جنسیت و وضعیت تاهل، قابلیت تبیین بخشی از تغییرات سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی جامعه آماری مورد مطالعه را دارد.
خلاصه ماشینی:
"تأثیر اینترنت بر افزایش سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطیاعضای هیئت عملی و دانشجویان مقطع ارشد و دکتری در دانشگاههای برگزیده مهدی منتظر قائم1 استادیار گروه ارتباطات دانشگاه تهران کیده {IBاینترنت و تکنولوژیهای جدید ارتباطی و اطلاعاتی،همۀ فرآیندهای مورد نیاز برای اتخاذ،تدوین و انتقال دانش به ویژه در سازمانهای علمی-آموزشی و پژوهشی را متأثر ساختهاست.
بر این اساس و با توجه به اثرات اینترنت بر فضاهای آموزشی،پژوهشحاضر درصدد بررسی این موضوع اساسی است که چه رابطهای میان دسترسی و استفاده ازاینترنت و سطح سرمایۀ فکری وجود دارد؟بنابراین این پژوهش تلاش دارد با استفاده از مفهومسرمایه فکری،به عنوان ابزاری جدید در سنجش کیفیت و کمیت سازمانها،به تبیین وضعیتجدید که با ورود اینترنت و دیگر تکنولوژیهای نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی در دانشگاه بهوجود آمده است،بپردازد(البته در مقاله حاضر،تنها به بررسی اثر اینترنت بر ابعاد فردی سرمایۀفکری-سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی-خواهیم پرداخت).
افتههای مطالعه تایج توصیفی الف:آزمون فرضیات توصیفی تحقیق که در آن رابطه میان ابعاد فردی سرمایۀ فکری با متغیرهایدانشگاه و گروه آموزشی لحاظ شده است(مقایسه میانگین براساس آزمون F ،نشان داد کهمیانگین سرمایۀ انسانی در دانشگاههای ششگانه مورد مطالعه با یکدیگر تفاوت معنادار دارد .
بنابراین،مطابق با نتایج ارائه شده،گروههای آموزشی یکدانشگاه خاص،اثری بر سرمایۀ انسانی و ارتباطی اعضای خود ندارند؛اما همانطور که درآزمون روابط مطرح در بخش الف و ب گزارش شده است،ابعاد فردی سرمایۀ فکری(به طورکلی)در ارتباط با متغیر مستقل دانشگاه و گروه آموزشی(به طور کلی)تفاوت میانگین معنادارنشان میدهد."