خلاصه ماشینی:
از اینرو، حوزه علمیه باید با توجه به مسئولیت تاریخی خود، پاسخگو باشد که تا چه اندازه از فرصتها و امکانات در راستای اهداف خویش بهره جسته است و افزون بر کارنامه درخشانی که تا کنون ارائه نموده، تا چه حدّ توانسته است از این فرصت تاریخی استفاده کند؛ امکاناتی که فنّاوری نوینی را فراهم آورده که در گذشته برای هیچکس و حتی حوزههای علمیه وجود نداشت تا به این آسانی و راحتی بتوانند به رسالت تاریخیشان در انتقال مفاهیم و آموزههای اسلامی اقدام کنند؛ ولی اکنون چنین امکانات و فرصتهایی پدیدار شده است.
فنّاوری جدید و رویکردهای انفعالی نکته دیگری که در حوزه نوآوری و نواندیشی مطرح است و به عنوان یک فرهنگ میتواند مانع اساسی و مؤثری در مسئله تغییر و تحول باشد، شیوه برخورد ایرانیان با نوآوریهای فنی و نواندیشی فرهنگی و علمی است؛ متأسفانه ساختار فرهنگی جامعه چنین است که در برابر هرگونه نوآوری و نواندیشی واکنشهای تند و منفی از خود نشان میدهد اگر چه که ریشه آن را باید در ساختار فرهنگی جُست و به معالجه و درمان آن اقدام کرد، ولی این شیوه برخورد منفی با پدیدهها و اندیشههای نو میتواند اثرات نامطلوبی در ساختار پیشرفتهای علمی و تولید علم و نهضت نرمافزاری از خود بر جای گذارد.