چکیده:
بررسی سبب نزول آیه ولایت - مائده، 55 - و اثبات نزول آن درباره علی (ع) است. نویسنده، با استناد به روایات، نزول آیه ولایت را در شان علی (ع) بر میشمارد و زمینههایی نزول آیه ولایت، داستان اعطاء خاتم، نظریات دیگر در خصوص سبب نزول این آیه، استشهاد به سیاق آیات، اشکالات و شبهات وارده بر نزول آیه ولایت درباره علی (ع) را به تفصیل مورد نقد و بررسی قرار داده و اثبات کرده است که آیه ولایت بر اساس روایات معتبر و فراوان شیعه و سنّی و وجوه عقلی بسیار، در شان علی (ع) و در جریان بخشش انگشتری از سوی آن حضرت به مرد سائل نازل شده است نیز به کمک سبب نزول یاد شده محتوای آیه به خوبی روشن است و بنا بر مفاد آیه، ولایت بر مومنان تنها از آن خدا و رسول (ص) و امام علی (ع) است.
خلاصه ماشینی:
بعد از نزول این آیه بود که حسان ثابت شروع به سخن کرد و اشعاری سرود…) 30 این روایت را خوارزمی نیز در مناقب خود 31 و حموئی در فرائد السمطین، 32 با اسناد خود و حافظ ابونعیم با دو سند دیگر در ما نزل من القرآن فی علی 33 و واحدی در اسباب النزول 34 و سیوطی در الدر المنثور 35 و ابن بطریق در خصائص الوحی المبین 36 و دیگران نقل کرده اند و بسیاری از اعلام شیعه در کتابهای تفسیر و روایت آن را آورده اند.
) آن گاه می نویسد: (در احادیثی که پیش از این آوردیم گذشت که همه این آیات [آیه ولایت و چند آیه پیش از آن] درباره عبادة بن صامت و در تبری او از پیمان یهود و رضایت او به ولایت خدا و رسول و مؤمنان نازل شده است و به همین جهت، خدای تعالی پس از این همه می فرماید: (و من یتول الله و رسوله و الذین آمنوا فان حزب الله هم الغالبون )43 سیوطی نیز از طبری و ابن ابی حاتم از عطیة بن سعد نزول این آیه را درباره عبادة بن صامت نقل می کند 44.
دراین راستاست که طبری و ابن کثیر، علی رغم شرح و درازگویی در سایر موارد، وقتی نوبت به نقل فضایل علی (ع) رسیده، داستان آمدن عبدالله بن سلام و جمعی از یهود نزد رسول خدا (ص) را که مهم ترین و معروف ترین و با سندترین سبب نزول گفته شده برای آیه ولایت است و از سوی ائمه علم تفسیر و حدیث نقل شده است، اساسا بدان اشاره نکرده اند!