چکیده:
با توجه به پژوهشهای مختلفی که تاکنون دربارهء رؤیت هلال صورت گرفته،در این مقاله کوشش شده است تا به بحث و بررسی در خصوص سه دیدگاه کلی در نظر فقهای شیعه و برخی از فقیهان اهل سنت دربارهء شرایط مشاهدهء هلال در افق و اثبات ماههای قمری پرداخته شود.لذا ضمن معرفی دیدگاههای سهگانه،هریک از آنها مورد تحلیل و نقد قرار گرفته و در خاتمه راهکارهایی به منظور اتحاد این دیدگاهها ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"است که در هوای صاف باید دستکم پنجاه نفر ادعای رؤیت هلال کنند.
مشاهدهء هلال و ثابت شدن ماه در یک افق،تنها برای همان افق و افقهای
از شهرها هلال دیده شود ولی در برخی بلاد مشاهده نگردد،در این صورت
نیز اثبات ماه در آن شهرها برای مناطقی که هلال در آنها دیده نشده است
سرزمینی که هلال در آن رؤیت میشود معتبر است.
در تفسیری،برخلاف دو دیدگاه،مراد از«شهد الشهر»را علم به فرا رسیدن ماه دانسته است؛از این روی گمانهایی نظیر دیدن هلال در افقی که ماه
نظریهء اول،یعنی معتبر بودن رؤیت هلال تنها برای سرزمینهایی که ماه نو در
مطابق این دیدگاه،دیدن هلال و ثابت شدن ماه در یک منطقه برای مناطق
طبقهء بعدی قرار دارند و بهطور کلی تمام فقهای پیش از ابن ادریس،در فرضی برای ثبوت هلال به طور عادی و بدون وجود پدیدهای بازدارنده در
شماری از فقیهان همچون شیخ طوسی و ابن حمزه،43بروشنی به اعتبار شهادت دو شاهد عادل در داخل شهر رأی دادهاند.
دیدن هلال مناطق خویشاند و ثابت شدن ماه نیز در گرو چنین مشاهدهای
است ولی این ثبوت بر رؤیت در دیگر نواحی،اثربخش نخواهد بود.
به عبارت دیگر در این فرض،صرفا مشاهدهء آن دسته از مناطقی که کاشف از وجود هلال قابل رؤیت در منطقهء ابری است
در این دیدگاه همچنین به بررسی روایات وابسته به مشاهدهء هلال در مدت روز،از جمله روایت محمد بن عیسی14و روایت مرسلی از برخی
پژوهشی است تا به مباحثی نظیر بررسی ابعاد تاریخی رؤیت هلال با"