چکیده:
این مقاله عدم کارایی اصطلاحنامههای کنونی را در ارائه مفاهیم و
دانش ضمنی 2P}به کاربران با وجود توانمندیهایی که فناوریهای اطلاعات فراروی
طراحان نظامهای بازیابی اطلاعات قرار داده است، بررسی میکند.نمایش ارتباط معنایی میان اصطلاحات با روابط محدود شده عام، خاص و مرتبط، و نیز
گستره موضوعی عام بیشتر اصطلاحنامهها، عمدهترین نارساییهاست.اصطلاحنامهها یکی
از نظامهای سازماندهی دانش هستند که با نمایش روابط معنایی میان اصطلاحات و ساختار
مفهومی آنها نه تنها ابزاری مفید در سازماندهی دانش و بازیابی اطلاعات به شمار
میروند، بلکه میتوانند نقشی مؤثر در یاگیری مفاهیم بنیادی و اساسی یک حوزه موضوعی
ایفا نمایند.این مقاله ضمن بررسی مشکلات اصطلاحنامهها در محیط اطلاعاتی کنونی، به بررسی
نظری مباحث مربوط به تغییر آنها میپردازد.همچنین ظهور وب معنایی و به دنبال آن
هستیشناسیها و بازنگری هم زمان در طراحی ساختار اصطلاحنامهها مباحثی را در خصوص
جایگزینی اصطلاحنامهها با هستیشناسیها به دنبال داشته است که در بخش پایانی
مقاله به آنها پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"ticilpmI P} مقدمه اصطلاحنامه یکی از نظامهای سازماندهی دانش است، با فراهمآوری اصطلاحات و روابط میان آنها برای نمایش دانش در یک حوزه موضوعی که علاوه براین کارکرد مهم، نزدیک به 30 سال، ابزاری ارزشمند در خدمت بازیابی اطلاعات از منابع اطلاعاتی بوده است.
به هر حال با وجود کارایی که این روابط سهگانه از زمان تدوین استانداردها تا زمان حاضر در شکلهای چاپی و الکترونیکی داشته و در بیشتر اصطلاحنامهها نیز به کار رفتهاند، این نوع روابط تفاوت مفاهیم و نوع آنها را ارائه نمیکنند؛به طوری که در زیر یک اصطلاح در اصطلاحنامه، نوع رابطهای که میان آن و اصطلاحهای عامتر و یا خاصتر آن وجود دارد به روشنی بیان نمیشود.
یک اصطلاحنامه نشان میدهد که چه اصطلاحاتی در یک پایگاه داده خاص وجود دارد، اما هستیشناسی از این هم فراتر میرود و با تدوین اصطلاحات اساسیتر و با فراهمآوری روابط قویتر میان مفاهیم، نقش مؤثری در مدیریت دانش ایفا میکند که این توسعه جدید در ابزارهای کمکی نشان دهنده درک رو به رشد از اهمیت تحلیل معنایی در پردازش اطلاعات است.
با وجود محدودیتهای موجود در اصطلاحنامه، باید ادغان داشت که این ابزار ارزش و اهمیت خود را در بازیابی و سازماندهی اطلاعات طی سالها حفظ کرده است، در حال حاضر اصطلاحنامهها در بسیاری از پایگاههای اطلاعاتی یاری دهنده کاربران در فرمول بندی جستجو هستند، به طوری که هم اکنون در برخی پایگاه دادههای موجود در محیطهای پیوسته، اصطلاحنامهها در صفحه اصلی تعامل کاربر با نظام قرار گرفته و قابل استفاده هستند(24)."