چکیده:
نوشتار حاضر به معرفی فرایند جستوجوی اطلاعات و مدلهای مربوط به آن میپردازد.جستوجوی اطلاعات، فرایندی تعریف شده است که از مراحل و گامهایی تشکیل شده و هرجوینده مجبور است به توالی یا تناوب از آنها گذر کند.با داشتن رویکردی فرایندی به جستوجوی اطلاعات، علاوه بر درک رفتار جستوجوی گران و مشکلات آنها میتوان با دقت بیشتری به گردآوری منابع و پس از آن طراحی و پیاده سازی سامانههای مناسب اطلاعاتی پرداخت.در این نوشتار مهمترین مدلهای فرایند اطلاعجویی ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"جستوجوی اطلاعات حاصل میان کنشی بین جستوجوگر و سامانه اطلاعاتی 2P}است و در این میان عوامل مختلف انسانی از یک سو و عوامل فنی از سویی دیگر بر فرایند جستوجو تأثیر میگذارند.
اما اگر بخواهیم از چشماندازی فراگیر این فرایند را نظارهگر باشیم، مجموعه موارد زیر روی میدهد:به مجرد اینکه رویه جستوجو برای حل مسائل اطلاعاتی اتخاذ شد، رفتار جستوجوی اطلاعات آغاز میشود.
صرف نظر از اینکه هر مدل با چه دیدگاهی ارائه شده است تشخیص و تعریف مراحل مختلف فرایند که دارای تفاوتهای ماهوی و بنیادی با یکدیگر هستند، این امر را به ذهن متبادر میکند که فرایند جستوجوی اطلاعات نه تنها کلیتی یکپارچه است، بلکه دارای مراحلی اساسا مختلف است و میتوان با مشاهده و بررسی رفتار جستوجوگر و نحوه تعامل وی با منابع اطلاعاتی مختلف مراحل و گامهایی را شناسایی کرد.
از وجوه افتراق این مدلها در درجه اول باید به نوع نگاه به فرایند اشاره کرد؛بدین معنی که هر دانشمند نگاهی خاص به فرایند داشته و مدل خود را از منظر آن نگاه ارائه کرده است، به گونهای که این دانشمندان حتی در مرحله مطالعه و پژوهش درباره جستوجوی اطلاعات پیشفرض ذهنی خود را ملاک ارزیابی و مرحلهبندی فرایند جستوجو قرار دادهاند.
دانشمندان اطلاعرسانی با در نظر قرار دادن جستوجوی اطلاعات در قالب یک کلیت و مطالعه همه جانبه آن تلاش کردهاند تا علاوه بر رسیدن به درک و شناختی مشترک از این فرایند و پیامها و پیامدهای آن، بتوانند بستر فراهمآوری و ارائه خدمات اطلاعاتی را گسترده و بهینه سازند."