چکیده:
گفتوگوی حاضر با حضور استادان حجتالاسلام والمسلمین علی ربانی گلپایگانی، جناب آقای قاسم جوادی، رضا برنجکار و عزالدین رضانژاد، از بحث درباره ضرورت فرقهشناسی آغاز میشود و تا
معنای «فرقههای اسلامی» ادامه مییابد. در میانه گفتوگو از کاستیهای فرقهشناسی و بایستههای آن سخن میرود. همگان بر نامطلوبی وضعیت رشته «فرقهشناسی» در ایران اذعان داشتند، و پیشداوری،
برخورد گزینشی، عدم مراجعه به منابع معتبر و شتابزدگی را از آفات مهم این رشته علمی در ایران و حوزه علمیه قلمداد کردند. نیز درباره اقدامات موءثر و جدیدی که در حوزه شده است، سخن گفتند.
این گفتوگو با همت و اجرای عالمانه حجتالاسلام مهدی فرمانیان عضو انجمن علمی ادیان و مذاهب شکل گرفت.
خلاصه ماشینی:
"آیا درست است که یک عالم غیر شیعی با مراجعه به یک کتاب شیعی، فتوا بدهد که شیعه قائل به تحریف قرآن است؟ علی رغم اینکه همه علمای ما تحریف را رد کردهاند، بالاخره گاهی یکی پیدا میشود که نظر دیگری داشته باشد.
پژوهش و حوزه: درست است که ما باید به وظیفه خود، درست و دقیق عمل کنیم و انصاف و واقع بینی را از یاد نبریم؛ اما آیا دیگر مذاهب هم در معرفی شیعه تا کنون انصاف و روشهای علمی را به کار بردهاند؟ ما باید در مواجهه با دیگر فرق اسلامی همانطور عمل کنیم که دوست داریم آنها با ما عمل کنند.
مثلا اینکه اول بدانیم اساسا «فرقههای اسلامی» یعنی چه و به چه گروههایی میتوان گفت فرق اسلامی؟ آیا هر گروهی که در جوامع اسلامی، رشد کنند و از میان مسلمانان سر بر آورند، فرقه اسلامی محسوب میشوند؟ رضا برنجکار: فرق اسلامی، یعنی هر فرقهای که نسبت ویژهای با اسلام پیدا میکند؛ هرچند خود را مسلمان ندانند.
بنابراین مهم نیست که جزء فرقههای اسلامی محسوب میشوند یا نه؛ مهم این است که در آثاری که فرق و مذاهب اسلامی را بررسی میکنند، باید از آنها نیز بحث شود.
پژوهش و حوزه: وضعیت گروههایی مانند قادیانیه، شیخیه و علویون ترکیه چیست؟ آیا آنها هم در شمار فرق اسلامی محسوب میشوند یا خیر؟ با توجه به اینکه این فرق و مذاهب، همگی اسلام و قرآن و پیامبر را قبول دارند و گاهی برای تبلیغ اسلام در جهان، زحمتهایی هم میکشند."