چکیده:
هدف از این پژوهش تعیین میزان تأثیر استفاده از اصطلاحنامه در بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی بر میزان جامعیت،مانعیت،و مدت زمان جستوجوی اطلاعات بازیابی شده است. روش پژوهش تجربی،و ابزار گردآوری اطلاعات مشاهده مستقیم،و مصاحبه میباشد.جامعهء پژوهش متشکل از هفت بانک اطلاعاتی (ERIC,MEDLINE,IPA,CAB,AGRIS,INSPECT WRA) است که براساس روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدهاند.براساس یافتههای تحقیق استفاده از اصطلاحنامه به هنگام بازیابی باعث افزایش چشمگیر میزان مانعیت و کاهش میزان جامعیت و مدت زمان جستوجو میشود.حال آنکه استفاده از زبان طبیعی به هنگام بازیابی،افزایش میزان جامعیت و مدت زمان جستوجو،و کاهش میزان مانعیت را به دنبال دارد.
خلاصه ماشینی:
"اضافه بر آنچه اشاره شد،استفاده از این ابزار به هنگام بازیابی اطلاعات به دلیل قابلیتهای زیر مؤثر است: -دامنه معنایی اصطلاح را مشخص میکند؛ -جایگاه و کاربرد اصطلاح را در هر حوزه از معرفت بشری مشخص میسازد؛ -در جستوجوی اطلاعات یک حوزه و رشته خاص به محققان کمک میکند؛ -به دلیل وجود رابطه سلسله مراتبی،چنانچه نتوان مدرک یا مدارکی درباره یک موضوع و اصطلاح خاص را در نظام پیدا کرد،یا هرگاه مدارک بازیابی شده کافی نباشد و یا برعکس، میتوان با استفاده از ردهای فراتر یا فروتر دامنه جستوجو را گسترش داد یا آن را محدود کرد؛ -اصطلاحنامه زبان مشترک نمایهساز و جستوجوگر است.
شاخص میانگین میزان مانعیت به هنگام استفاده از اصطلاحنامه و زبان طبیعی در بانکهای اطلاعاتی مورد جستوجو (به تصویر صفحه مراجعه شود) یافتههای جدول 4 نشان میدهد،از مجموع 7 بانک اطلاعاتی مورد بررسی به هنگام استفاده از اصطلاحنامه، IPA (با 95 درصد)دارای بیشترین میزان مانعیت و MEDLINE (با 14/64 درصد)دارای کمترین میزان مانعیت است.
همچنین در پاسخ به سئوال اول تحقیق نیز مبنی بر اینکه آیا استفاده یا عدم استفاده از اصطلاحنامه در بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی تأثیری بر میزان جامعیت اطلاعات بازیابی شده دارد میتوان گفت استفاده از اصطلاحنامه به هنگام جستوجو باعث کاهش میزان جامعیت جستوجوها میشود.
نظر به اینکه T محاسبه شده(27/10)بزرگتر از T جدول(179/2)است،بنابراین فرضیه شماره 3 تحقیق مبنی بر اینکه،استفاده از اصطلاحنامه(تزاروس)در بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی رابطه مثبتی با کاهش مدت زمان جستوجوی اطلاعات بازیابی شده دارد تأیید میشود."