چکیده:
این مقاله درباره فهرست توصیفی تصاویر در کتابهای فارسیست.قواعد
فهرستنویسی انگلوامریکن در مواردی با قواعد کتاب دستنامه فهرستنویسی توصیفی و روش
به کار رفته در کتابشناسی ملی در فهرست توصیفی تصاویر، هماهنگی ندارد.این مقاله ضمن
بررسی موارد ناهماهنگ، به یکدستی و هماهنگی کار تأکید میکند تا زمینه برای ماشینی
کردن اطلاعات مربوط به تصاویر در مارک ایران آماده شود و پیشنهادهایی در این زمینه
ارائه میدهد.
خلاصه ماشینی:
"همانگونه که مشاهده شد ترتیب ارائه تصاویر در انگلوامریکن، با توجه به تغییراتی که برای نام برخی از آنها در این نوشته پیشنهاد شده، چنین است:مصور، نمودار، نشان دولتی یا خانوادگی، چاپ عکسی، فرم، شجرهنامه(یا نسبنامه، یکی از این دو)، نقشه، موسیقی، طرح، عکس، نمونه.
اکنون با توجه به بررسی فوق، چند نمونه شرح تصویر از شماره 51(نیمه اول سال 1362)و شماره 83(نیمه اول سال 1374)کتابشناسی ملی ایران با دقت بررسی میشود تا میزان انطباق آنها با انگلوامریکن و دستنامه روشن شود و مشخص شود که آیا اینها را میتوان به سادگی به وسیله مارک ایران کدگذاری کرد یا نه؟ در صفحه 105 از شماره 51، شرح تصویری به صورت زیر وجود دارد: جدول، مصور، نقشهکه طبق انگلوامریکن باید مصور، نقشهباشد، اما در هر حال، کلمه مصور باید در ابتدا بیاید و طبق دستنامه نیز کلمه مصور باید در ابتدا قرار گیرد اما چون در دستنامه ترتیب تصاویر روشن نیست نمیتوان درستی یا نادرستی ترتیب دو کلمه جدول و نقشه را بر طبق آن تعیین کرد.
مشاهده میشود که اختلاف ترتیب تصاویر در کتابشناسی ملی و انگلوامریکن در اینجا تفاوتی ایجاد نمیکند، اما در فیلد 215 این ترتیب در بازیابی، نقش مؤثری ایفا میکند زیرا اگر برای مثال از رایانه بخواهیم که هر چه کتاب مصور است و نمودار، نقشه، عکس، و نمونه نیز دارد بیاید، رایانه به روشی که برای آن در نظر گرفته شده به سراغ فیلدهای فرعی c$ از فیلدهای 215 مربوط به همه رکوردهای پایگاه دادهها میرود و با عبارتی که به او دادهایم جستجو را آغاز میکند."