چکیده:
هدف: مقاله حاضر به بررسی ویژگی های برنامه حافظه جهانی یونسکو و تبیین اهداف یونسکو برای تدوین چنین برنامه ای می پردازد. تاثیر ثبت جهانی میراث مستند مساله دیگری است که این مقاله در نظر دارد آن را روشن سازد. روش: این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی برمبنای روش کتابخانه ای و نیز اقدام پژوهی در معرفی آثار ایران به یونسکو تدوین شده است. یافته ها: شرکت در برنامه هایی که به ثبت و معرفی آثار مربوط به کشورمان می پردازند می تواند از چند بعد دارای ارزش باشد. از سویی توجه به یک اثر، اطلاع رسانی برای آن و شناساندن این میراث به همه جهان که در زمینه حفاظت بهتر اثر نیز موثر خواهد بود و از سویی دیگر معرفی مجموعههای فرهنگی ایران و اسلام به فرهنگ های دیگر در جهان از اهمیت زیادی برخوردار است. این تحقیق نشان می دهد که به دلیل بعد وسیع برنامه حافظه جهانی، در ایران اندیشمندان و مسئولان باید با اعتنای بیشتری به آن نگاه کنند.
خلاصه ماشینی:
"آنها اهداف این برنامه را در موضوعات زیر بیان داشتهاند: الف)حفظ و نگهداری:ایجاد تسهیلات برای محافظت از میراث مستند دنیا با استفاده از مناسبترین تکنیکها؛ ب)دسترسی آسان:فراهم ساختن امکان دسترسی بدون تبعیض به میراث مستندی که در فهرست حافظه جهانی به ثبت رسیده است.
وظایف اصلی کمیتۀ ملی چنین شرح داده شده است: -شناسایی و نازمدکردن میراث مستند برای معرفی به کمیته مشورتی بین المللی جهت ثبت در فهرست جهانی؛ -تعیین آثار و ارائه پیشنهادهایی مبنی بر حذف آثار مزبور از فهرست به کمیته مشورتی بین المللی؛ -همکاری نزدیک با سازمانهای دولتی و غیردولتی؛ -مدیریت کلی و هماهنگی طرحها و فعالیتها در سطح ملی؛ -نظارت دقیق بر طرحهای ملی و فعالیتهایی که در چارچوب برنامه انجام شده است؛ کمیتههای منطقهای و ملی توسط مناطق و کشورهای ذیربط تأسیس میشوند.
تنوع در انتخاب آثار علیرغم کلیه تلاشهایی که کمیتۀ ملی حافظه جهانی در قالب کارگاههای آموزشی تاکنون انجام داده است در میان کتابخانهها و مراکز آرشیوی ایران تنها به نسخههای خطی به عنوان میراث مستند قابل ثبت اعتنا شده است.
-اتریش:سند نهایی کنگرۀ وین(1997) -چین:آرشیو موسیقی سنتی(1997) -دانمارک:دستنوشتههای هانس کریسین اندرسن(1997) -ونزوئلا:مجموعه عکسهای آمریکای لاتین در قرن 19(1997) -پاکستان:اسناد مربوط به محمد علی جناح(1999) -آلمان:سمفونی شماره 9 بتهوون(2001) -استرالیا:یادداشتهای سفر جیمز کوک(2001) -ترکیه:الواح خط میخی(2001) -آفریقای جنوبی:آرشیو کمپانی هند شرقی هلند(2003) -فرانسه:بیانیه حقوق بشر و شهروند از قرن 18(2003) -مصر:نسخ خطی تذهیبشده و مصور فارسی(2007) -پاراگوئه:آرشیو ترور(2009) -ویتنام:گراورهای چوبی سلسله نگوین(2009) نتیجهگیری برنامۀ حافظۀ جهانی فرصتی است برای معرفی بیشتر میراث مستند ایران در سطح جهانی؛پس بر دارندگان این آثار لازم است تا در جهت معرفی بهتر آنها بکوشند."