چکیده:
عدماشاعه دستاوردهای علمی پایاننامهها باعث ناآگاهی از دانش نهفته در آنها
میشود و این سبب بهره نبردن پژوهشهای آینده از آنها خواهد شد. از راههای دسترسی
به محتوای پایاننامه، همگام با گسترش فناوری، الکترونیکی کردن آنهاست.پایاننامه
الکترونیکی نمادی ازیک رسانه پیشرفته فناورانه است که دریک محیط الکترونیکی خلق،
دسترسپذیر و ذخیره شده است.این مقاله ضمن مقایسه پایاننامههای الکترونیکی با
همتاهای چاپی خود به طرح مسائل دسترسی، حق مؤلف و حفاظت از پایاننامههای
الکترونیکی میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"مشکلات مطرح شده عبارتند بودند از:تحول در فناوری که ممکن است پایاننامهها در درازمدت قابل دسترسی نباشند؛توزیع نامساوی بهکارگیری امکانات فناوری در مناطق مختلف جهان؛نبود استانداردهای کافی برای دستیابی به اطلاعات؛تمایل برخی رشتهها به کاربرد رسانه چاپی در دانشکدههای خاص، و ندیدن محل نگهداری اسناد دیجیتالی(8:1-2).
اهداف این شبکه عبارت است از:-پیشبرد آموزش تحصیلات تکمیلی از طریق صدور مجوز برای تولید مدارک الکترونیکی؛-کاهش هزینه صرف شده برای ارائه و کنترل پایاننامهها؛-استفاده از کاربرد فناوریهای چندرسانهای بهمنظور بهبود ارائه پیام؛-مختار کردن دانشگاهها برای در دسترس قرار دادن منابع اطلاعاتیشان؛-پیشبرد فناوری کتابخانه دیجیتالی.
هزینه مربوط به تهیه فهرست ماشینخوان(مارک)از پایاننامهها و نیز اعلام آماده بودن پایاننامه برای پردازش به دانشگاه بین المللی میکروفیلم از طریق پست الکترونیکی، صرفهجویی دیگری در هزینههای مربوط به کتابخانهها و دانشگاههاست.
دورنمای تصور وجود متن کامل آماده بهصورت پیوسته، بازار کتاب دانشجویی را دچار رکود میکند که باعث ایجاد نگرانی دربرخی ناشران شده است، اما وینکلر 1 معتقد است که ناشران چنین نگرانی ندارند و برخی ناشران، نشر پیوسته را یک آگهی خوب برای فروش کتاب در دست انتشار خود میدانند و معتقدند فروش آنها را دو برابر میکند.
بااین وجود، مراکزی که درگیر تولید پایاننامههای الکترونیکی هستند راهحلهایی را ارائه کردهاند، ازجمله آنکه بهتر است دستیابی پیوسته بهاین متون تا زمانی که به صورت کتاب یا مقاله منتشر نشدهاند به تعویق بیفتد و فقط درمحل دانشگاه قابل دستیابی باشند.
وضعیت حاضرهنوز دانشگاهها از دانشجویان میخواهند پایاننامه خود را در هر شکل کاغذی و الکترونیکی ارائه دهند که نتیجه آمارهای موجود نشان میدهند که تولید و نگهداری از پایاننامههای الکترونیکی به بخش پذیرفته شدهای از فعالیتهای روزمره دانشگاهها درعصر الکترونیک تبدیل شده است."