چکیده:
خدمات تحویل مدرک از مفاهیمیست که در جامعه علمی و حتی برای برخی کتابداران
ناشناخته مانده است.برخی اینگون خدمات را با امانت بین کتابخانهای و خدمات تأمین
مدرک اشتباه میگیرند.در واژهنامهها و اصطالاحنامههای فارسی کتابداری و
اطلاعرسانی نیز این اختلاف نظر و بیتوجهی دیده میشود.در این مقاله ضمن تعریف خدمات تحویل مدرک و بیان پیشینه آن به ضرورت دسترسی به
تحویل مدرک در ایران، مراحل تحویل درک، انواع خدمات تحویل مدرک، روشهای تحویل
مدرک، کارگزاران خدمات تحویل مدرک، و نیز معرفی وب سایتهای خدمات تحویل مدرک
پرداخته میشود.
خلاصه ماشینی:
"هنگامی که کتابخانهها قادر به تحویل مدارک از مجموعه موجود در مخازن خود نباشند، با استفاده از روش امانت بین کتابخانهای یا توسل به تحویل اطلاعات از طریق پایگاههای اطلاعرسانی و مراکز ارائهدهنده خدمات تحویل مدرک داخلی و خارجی، اطلاعات مورد نیاز مراجعان را تهیه و تحویل آنان مینمایند.
در نوشتههای مختلف اهمیت پرداختن به خدمات تحویل مدرک را مواردی ازجمله افزایش انفجار گونه حجم اطلاعات، گسترش ابعاد و تنوع نیازهای استفادهکنندگان، کمبود منابع مالی، کمبود فضا برای نگهداری مواد چاپی در کتابخانهها، کمبود نیروی انسانی، ناتوانی کتابخانهها در فراهمآوری کل اطلاعات، دستیابی سریع و کار آمد به اطلاعات و مواردی از این قبیل معرفی نمودهاند.
در واقع کارگزاران خدمات تحویل مدرک مراکزی هستند که اطلاعات و مدارک مورد نیاز استفادهکنندگان را در سطوح مختلف فردی، سازمانی ملی و بین المللی، از طریق مجموعه خود و دیگر کتابخانهها و مراکز ممکن است طیف وسیعی را شامل شوند.
در کشور ما هم هر چند ممکن است نظام اطلاعرسانی توانا و خوبی وجود نداشته باشد، با این حال باتوجه به کاهش هزینههای مجموعه گستری و افزایش قیمت نشریات، کتاب و همه محملهای اطلاعاتی از یک طرف، و رشد فزاینده حجم اطلاعات ولزوم دستیابی هرچه بیشتر، سریعتر و صحیحتر به اطلاعات از طرف دیگر لزوم استفاده از خدمات تحویل مدرک نمایان میشود و باتوجه به اینکه هیچ کتابخانهای قادر نیست به تنهایی پاسخگوی مراجعان خود باشد، مدیران کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی باید با استفاده از دیگر روشهای دستیابی به اطلاعات همچون اشتراک منابع و ایجاد فهرستگانهای محلی و منطقهای و استفاده از خدمات تحویل مدرک مبتنی بر تقاضای استفادهکنندگان و حتی با توسل به خدمات تحویل مدرک پیوسته، پاسخگوی مراجعان خود باشند."