چکیده:
هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی مشکلات حفاظت، نگهداری و مرمت مواد کاغذی در کتابخانه های واسپاری ایران است و این امر با بررسی وضعیت موجود و مقایسه آن با شرایط مطلوب صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی توصیفی است و گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه ای مبتنی بر پرسشنامه استاندارد ایفلا و توزیع آن میان کارکنان بخش حفاظت و مرمت کتابخانه های مورد پژوهش که 49 نفر بوده اند صورت گرفته است. داده ها با روش های آمار توصیفی و با کمک نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده اند. یافته ها: پژوهش نشان می دهد که بیشترین اولویت مواد آسیب دیده به کتابهای چاپی فارسی تعلق گرفته و بیشترین کوشش در حفظ و نگهداری نسخ خطی می شود. 60درصد کتابخانه ها از تجهیزات مناسب جهت کنترل محیط و همچنین اطفای حریق استفاده نمی کنند و 40 درصد کتابخانه ها طرح پیشگیری از حوادث و مسیر دسترسی به کتابخانه هنگام بروز حریق ندارند. نتایج: نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد وضعیت حفاظت و نگهداری در40% کتابخانه ها نامناسب است و هیچ یک از کتابخانه ها، آموزش حفاظت و نگهداری را برای کارکنان و کتابداران جدی نگرفته اند. و برنامه مکتوب و مدونی در رابطه با حفاظت و نگهداری منابع ندارند.
خلاصه ماشینی:
"همچنین این پژوهش اهداف فرعی زیر را دنبال میکند: 1-بررسی وضعیت حفاظت،نگهداری و مرمت مواد کاغذی در کتابخانههای واسپاری ایران 2-بررسی اولویت عوامل خسارتبار بر مواد کاغذی 3-بررسی نامههای مدون موجود برای حفاظت و نگهداری مواد در کتابخانههای واسپاری ایران اهمیت این پژوهش در این است که کتابخانههایی را مورد بررسی قرار میدهد که ضمن در اختیار داشتن مجموعه قابل توجهیاز منابع کاغذی مانند انواعغ منابع چاپی،نسخ خطی و دیگر منابع نفیس کتابخانهای،سابقه طولانی در حفاظت و مرمت منابع نیزدارند و بخش حفاظت و مرمت در تمامی این کتابخانهها،از جمله بخشهای فعال با دارای سابقه طولانی میباشد.
مالوانی(1385)در تحقیق خود با نام "امکان سنجی حفاظت و نگهداری نسخ خطی در کتابخانههای ملی،مرکزی دانشگاهتهران،آیت الله مرعشی نجفی،آستان قدس و ملک" به این نتیجه میرسد که باید در این زمینه اقدامات بیشتری شود و آموزشکتابداران و نیروهای فعال در این بخشها جدیتر گرفته شود و به همین منظور و با توجه به یافتههای تحقیق برنامهای طراحیگردیده که محور اصلی آن بر حفاظت و نگهداری مواد مکتوب با استفاده از روش ذخیره دیجیتالی مواد است،چرا که حفاظت مواددر قالب اصلی کار سادهای نیست و لازمه این کار صرف نیرو و وقت بسیار است که این امر در شرایط قرنطینه بسیار کاهش مییابدو با دیجیتال کردن مواد میتوان آنها را در شرایط قرنطینه نگهداری کرد و از منبع دیجیتال برای در اختیار قرار دادن مراجعهکننده استفاده کرد.
-تعبیه راه رسیدن به کتابخانه و دسترسی به ساختمان هنگام بروز حریق بررسیها نشان میدهد:60 درصد از کتابخانههای مورد بررسی(ملی،مرعشی و آستان قدس)مسیری برای دسترسی بهکتابخانه هنگام آتشسوزی در نظر گرفتهاند و 40 درصد از آنها(کتابخانه دانشگاه تهران و مجلس)چنین راهی را منظور نکردهاند."