چکیده:
علوم اسلامی بر اساس تعالیم قرآن بنا شدهاند و برای تبیین آیات آن میتوان از
احادیث منسوب به معصومین که از تفاسیر واضح هستند، استفاده کرد.برای اعتماد به احادیث، باید صحت و سقم آنها را با ابزار علم رجال بررسی کرد.هریک از اقسام علوم اسلامی به دلایلی(که بعضی زا آن ذکر خواهد شد)ملزم هب فهم و
رعایت علم رجال در وادی حدیث شناسی هستند.در آغاز آشنایی شیعیان با حدیث این کتابها به همراه مباحث رجالشناسی نوشته
میشدند و نگارش این کتابها تاکنون ادامه دارد.بررسی و مقایسه این کتابها که در زمره کتابهای مرجع است، نشان میدهد که این
کتابها گاه دارای ویژگیهای منحصر به فرد و گاه دارای ویژگیهای مشترک هستند.از
خصوصیات مشترک آنها میتوان به طبقهبندی مباحث اشاره کرد و همچنین محتوای کتابها.این مقاله به معرفی منابع و مراجع دست اول در زمینه اسلامشناسی به ویژه منابع
ایرانی میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"ارزش کتابهای رجالی متقدم به توثیق و جرح و تعدیل و ویژگیهای راویان است هر چند جرح و تعدیلها به دلیل نزدیک بودن عصر رجالیون با زمان راویان، ریشه قبل از تدوین علم رجال، هر حدیثپژوهی که نزد استاد موثق و معتمد خود تلمذ میکرد، بعد از مدتی از همان استاد7سراغ استادان دیگر را میگرفت تا از افراد مورد اطمینان دیگر، حدیث بیاموزد؛ این همان علم رجال در ابتدای پیدایش بود.
ویژگیهای محتوایی-کتابهای رجالی اساسا وابسته به تألیفات قبل از خود و به ویژه رجالیون متقدم است چون شالوده این کتابها نام افرادیست که گذشتگان، ذکر کردهاندبنابراین هر تحقیق جدیدی، محدود به پژوهشها و یافتههاییست که تاکنون صورت گرفته و همن امر باعث شده علم رجال، دانشی بسته و محدود به نظر آید.
برخی مانند قاضی نور الله شوشتری کتاب او را انگیزه دفاع از شیعیان، عامل پیدایش بسیاری از کتابهای رجال شیعه بوده است، و بسیاری از مؤلفان این را در دلیل نگارش کتاب خود ذکر کردهاند؛مانند:محمد بن محمدبن علی حمدانی قزوینی که در فهرس اسماء علماء الشیعه و مصنفیهم ذکر مشایخ و علمای شیعه را بهانهای برای تألیف کتاب خود دانسته است.
نکته-انگیزه دفاع از شیعیان، عامل پیدایش بسیاری از کتابهای رجال شیعه بوده است، و بسیاری از مؤلفان این را در دلیل نگارش کتاب خود ذکر کردهاند؛مانند: محمد بن محمد بن علی حمدانی قزوینی که در فهرس اسماء علماء الشیعه و مصنفیهم ذکر مشایخ و علمای شیعه را بهانهای برای تألیف کتاب خود دانسته است."