چکیده:
هدف این پژوهش بررسی میزان آموزش مهارت های زندگی از منظر سیره نبوی (ص) در کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی و راهنمایی است. به همین منظور، ضمن تحلیل محتوای کتاب های یاد شده، از نظرات دبیران نیز استفاده شده است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش، اولا شامل کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی و راهنمایی تحصیلی و ثانیا کلیه دبیران دوره راهنمایی شهرستان ارومیه است که از جامعه اول، کلیه درس ها تحلیل گردید و از جامعه دوم، 80 معلم به عنوان نمونه بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها برای برررسی نظرات دبیران، پرسش نامه محقق ساخته بود که بر اساس مقیاس لیکرت تنظیم شد و جهت بررسی مهارت های زندگی بر اساس سیره نبوی (ص)، مصادیق مهارت های زندگی شناسایی گردید. برای طبقه بندی داده ها از آمار توصیفی استفاده شد. فرضیه های پژوهش به وسیله آمار استنباطی و با بهره گیری از آزمون تحلیل واریانس یک سویه و آزمون تعقیبی شفه مورد آزمون قرار گرفت، سپس بر اساس سوالات تحقیق بررسی های لازم نیز انجام گرفت که در مجموع نتایج زیر حاصل شد: میزان مهارت های زندگی با توجه به سیره نبوی (ص) در کتب تعلیمات اجتماعی، مجموعا در حد متوسط و متوسط به پایین ارزیابی شد. تعداد و درصد مقوله های مهارت های زندگی در کتاب پایه پنجم دوره ابتدایی بیشتر از پایه های سوم و چهارم و در دوره راهنمایی سال اول بیشتر از سال دوم و سوم تشخیص داده شد. اکثر دبیران با تناسب بین محتوای کتب تعلیمات اجتماعی و زمان اختصاص یافته به آن موافق نبودند. اکثر دبیران پایه های اول و دوم راهنمایی معتقدند که در کتب دوره راهنمایی به آموزش مهارت های زندگی از منظر پیامبر اکرم (ص)، در حد متوسط پرداخته شده است، لیکن دبیران پایه سوم معتقدند که در کتاب اجتماعی سال سوم به این موضوع در حد متوسط به پایین پرداخته شده است. در مجموع، دبیران هر سه پایه راهنمایی اذعان داشتند که در این کتاب ها از روش و سیره پیامبر اکرم (ص) به صورت روشن و مشخص اسم برده نشده و به صراحت از آن سخن به میان نیامده است. مضافا این که با توجه به سوال های باز پرسش نامه، اکثر دبیران استفاده از سبک و سیره پیامبر اکرم (ص) در کتب درسی تعلیمات اجتماعی را پیشنهاد نموده اند.
خلاصه ماشینی:
"بررسی سیره پیامبر اعظم(ص)در برنامه درسی تعلیمات اجتماعی دورهابتدایی وراهنمایی تحصیلی براساس مهارتهای زندگی،از منظر دبیرانو تحلیل محتوای کتب فوق الذکر دکتر مرضیه دهقانی* دکتر سید داوود حسینی نسب** دکتر علیرضا حسینپور*** چکیده {IBهدف این پژوهش بررسی میزان آموزش مهارتهای زندگی از منظر سیرۀ نبوی(ص)درکتابهای تعلیمات اجتماعی دورۀ ابتدایی و راهنمایی است.
جدول 8-آزمون شفه بررسی تفاوت معنیداری بین نظرات دبیران پایههای مختلف دربارهمحتوای کتب تعلیمات اجتماعی درخصوص آموزش مهارتهای زندگی از منظر سیرهی پیامبر اعظم(ص) (به تصویر صفحه مراجعه شود) بحث و نتیجهگیری همانطور که در بخش یافتههای پژوهشی قید شد،مهمترین مهارتهای زندگی از منظرسیره رسول اکرم(ص)،پس از مطالعه وسیع شناسایی شد و مقولههای منطقی برای تدریسمهارتهای زندگی در ده گروه طبقهبندی گردید که عبارتند از:مهارتهای ارتباط انسانی و روابطبین فردی،مهارتهای بهداشت و سلامت جسمی و روانی و رعایت نکات ایمنی،مهارتهایتصمیمگیری،مهارتهای مشارکت و همکاری،مهارت پدر و مادر بودن،مهارت خودآگاهی،مهارت اداره زندگی،مهارت قابلیتهای حرفهای،مهارتهای شهروندی،مهارتهای حل مسئلهو خلاقیت.
با توجه به بررسی نظرات دبیران دوره راهنمایی،این نیز مشخص شد که اکثر دبیران پایههایاول و دوم معتقدند که در کتب تعلیمات اجتماعی به مسائل آموزش مهارتهای زندگی از منظرسیره رسول اکرم(ص)در حد متوسط پرداخته شده است اما دبیران پایههای سوم معتقدند که در کتاب تعلیمات اجتماعی سال سوم به این مسئله در حد متوسط به پایین پرداخته شده است،در ضمن دبیران هرسه پایه اذعان داشتند که در این کتابها با وجود پرداختن به مهارتهایزندگی از منظر سیره رسول اکرم(ص)،مشخصا از روش و سیرۀ پیامبر اسم برده نشده است."