خلاصه ماشینی:
"منابعی که روزنامه«بیستون»لاهوتی را نخستین روزنامهقانونی کرمانشاه معرفی و چاپ روزنامه بیستون لاهوتی را قبل از«کرمانشاه»فصحیح المتکلمین دانستهاند؛نخستین کتاب تحقیقیمطبوعات ایران به نام روزنامههای ایران از آغاز تا امروز2نوشته«هیاچنت لوئی رابینو»است،که توسط آقای جعفر خمامیزادهترجمه و تدوین شده است.
محمد صدر هاشمی،مؤلف کتاب چهار جلدی بسیار مهمو مستند تاریخ جراید و مجلات ایران(هاشمی،1332،جلداول و دوم،ص 41)که یکی از منابع مهم تحقیقی تاریخمطبوعات کشور محسوب میشود،درباره روزنامه بیستونآورده است: روزنامه بیستون در شهر کرمانشاه به مدیری آقای(صدیقدفتر)در اواخر سال 1325 قمری تأسیس و هفتهای دو مرتبهدر مطبعه(شرافت احمدی)طبع و در هر نوبت 500 نسخه ازآن منتشر میشده است.
روزنامه«رهبر»(ارگان حزب توده ایران)شماره مورخسهشنبه 30 فروردین 1325 شمسی تحت عنوان(سی ویکمین سال تأسیس و انتشار روزنامه بیستون)درباره اینروزنامه چنین مینویسد:«سی و یکسال قبل روزنامه بیستونبه مدیریت آقای ابو القاسم لاهوتی به عالم مطبوعات قدمگذاشت و از همان اولین شماره تمام نوشتجات خود را صرفبه دست آوردن آزادی ایران و بیدار کردن تودههای زحمتکشغرب نمود.
این روزنامه دلیر چه در آغاز مشروطیتو چه در روزهای قبل و بعد از کودتا حتی یک لحظه هم ازوظیفه مقدس خود کوتاهی نکرد و در نهضتهای چپی کهمخصوصا 20 سال پیش در غرب آغاز شده بود،پیشقدم وپرچمدار بود و در زمان دیکتاتوری سیاه رضا خان به حکماجبار تعطیل شد و بلافاصله پس از وقایع شهریور و شروعنهضت مشروطیت سوم ایران باز پرچم مبارزه آزادیخواهانغرب را به دست گرفت،در آبانماه 1324 شمی رسمابه صورت ارگان(شورای متحده ایالتی کارگران غرب)بیرونآمد و اکنون مدت شش ماه است که با انتشار روزانه اینوظیفه مقدس را در کمال خوبی انجام میدهد."